Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 113/CĐ-TTg về việc triển khai các giải pháp để phát triển vận tải đường thủy hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực logistics trong vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Với hệ thống sông ngòi có tổng chiều dài khoảng 42.000 km có khả năng khai thác vận tải và đường bờ biển dài hơn 3.260 km cùng nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Đây là phương thức vận tải có chi phí thấp và khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn, giúp giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, với tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng tăng. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ cho phát triển vận tải thủy vẫn còn bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế.
Để khắc phục những tồn tại và tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và địa phương triển khai các giải pháp. Bộ Xây dựng được yêu cầu khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy. Bộ này cần tập trung vào các chính sách khuyến khích và thu hút xã hội hóa đầu tư vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực và phát triển công nghệ.
Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy và hàng hải. Điều này nhằm cung cấp nguồn lực cần thiết cho việc nâng cấp và mở rộng cơ sở hạ tầng vận tải thủy.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển và nạo vét luồng hàng hải, đường thủy. Việc này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ và giảm bớt các rào cản hành chính trong việc phát triển hạ tầng vận tải thủy.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát và cập nhật quy hoạch sử dụng đất, đồng thời bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Ngoài ra, cần tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa để tạo sự liên kết và phát triển đồng bộ.
Nhìn chung, việc triển khai các giải pháp trên nhằm mục đích khai thác hiệu quả tiềm năng của vận tải đường thủy, giảm thiểu các tồn tại và hạn chế hiện nay, từ đó thúc đẩy sự phát triển của ngành vận tải thủy và góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững của đất nước.
