Hà Nội đang đối mặt với một thách thức lớn khi thực hiện lộ trình loại bỏ xe máy chạy xăng, đặc biệt là trong khu vực nội đô. Theo yêu cầu của Thủ tướng, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 của Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích của 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Đến năm 2030, sẽ áp dụng cho toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Hà Nội hiện có hơn 9,2 triệu phương tiện, trong đó thành phố quản lý 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy; còn lại là phương tiện từ các tỉnh khác lưu thông thường xuyên. Trong số xe máy đăng ký tại Hà Nội, khoảng 5,6 triệu xe chạy bằng xăng, còn lại 1,3 triệu xe máy điện.

Tuy nhiên, phương tiện công cộng tại Hà Nội hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân. Mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội thời gian qua đã được đầu tư nâng cấp, xây mới, nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêu theo quy hoạch. Các dự án đường sắt đô thị chậm đi vào hoạt động tạo áp lực lớn lên giao thông đường bộ.

TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá việc loại bỏ xe máy chạy xăng là một bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, dù biết đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí. “Dân số quá đông, người dân đi lại bằng gì trong khi phương tiện công cộng hiện mới đáp ứng được 1/5 nhu cầu”, ông đặt câu hỏi.

Ngoài ra, hạ tầng trạm sạc cho xe máy, ô tô điện còn thiếu. Phần lớn người dân ở 4 quận lõi sống trong ngõ nhỏ, nhà ống, chung cư cũ, nơi không có chỗ đỗ xe cố định hoặc không có hệ thống sạc điện riêng. Họ thường tự sạc điện tại nhà, không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

Để giải bài toán này, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng TP Hà Nội cần khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng để xây dựng gói hỗ trợ phù hợp. Thành phố cần có chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động. Mức hỗ trợ có thể gồm một phần tài chính để đổi phương tiện hoặc trợ cấp chi phí đi lại. Cạnh đó, cần vận động các hãng xe điện triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, giảm giá xe điện, đặc biệt cho nhóm thu nhập thấp…

Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra chỉ đạo nhằm triển khai các giải pháp cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển đô thị xanh, văn minh và thân thiện với môi trường tại Hà Nội. Theo đó, đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, chính sách này sẽ được mở rộng, hạn chế cả ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2.

Nhiều người dân ủng hộ chủ trương này, cho rằng nó sẽ giúp cải thiện môi trường sống, đặc biệt là ở khu vực nội đô đông dân cư. Tuy nhiên, cũng có không ít băn khoăn từ phía người dân, đặc biệt là những người lao động trực tiếp gắn bó với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Họ cho rằng việc chuyển sang xe điện không hề đơn giản, đặc biệt là với những người thu nhập trung bình.

Các chuyên gia giao thông đánh giá cao chính sách này, cho rằng nó cần thiết và phù hợp với xu hướng toàn cầu, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh cần phải nghiên cứu để đặt đủ trạm sạc cho người dân. Việc này sẽ giúp người dân yên tâm khi sử dụng xe điện và giảm thiểu tình trạng lo lắng về việc sạc pin.

TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh văn phòng Uỷ ban An toàn Giao thông Quốc gia, cho rằng các bộ, ngành cần xem xét kỹ lưỡng khi chuyển đổi các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang xe chạy bằng điện. Việc này liên quan đến ngành Điện và cần đảm bảo cung cấp đủ điện, cũng như quản lý chất lượng các phương tiện chạy bằng điện.

Việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu tại Hà Nội là xu thế tất yếu trong lộ trình xây dựng đô thị hiện đại, bền vững. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả, cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ hạ tầng cho đến cơ chế hỗ trợ, cùng sự đồng lòng của người dân. Khi đó, không chỉ Hà Nội, mà cả nước sẽ tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững, vì môi trường sống an lành cho các thế hệ tương lai.

Đại diện các cơ quan chức năng cũng cho rằng, song song với việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu, cần đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông điện, cũng như các chính sách hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tóm lại, việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu tại Hà Nội là một giải pháp quan trọng trong việc xây dựng đô thị xanh và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để chính sách này thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân. Với sự quyết tâm và nỗ lực của tất cả các bên, Hà Nội sẽ sớm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và trở thành một đô thị hiện đại, văn minh.

Thông tin về các chính sách môi trường và giao thông tại Việt Nam và các hoạt động bảo vệ môi trường của Chính phủ Việt Nam có thể được tìm thấy trên các trang web chính thức của Chính phủ và các cơ quan chuyên môn.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh hiện nay là một xu thế tất yếu trong việc bảo vệ môi trường và đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện. TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định rằng mặc dù xe máy xăng đem lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ chúng để bảo vệ sức khỏe và môi trường.

TS. Hoàng Dương Tùng cũng thông tin rằng Hà Nội đang lên kế hoạch hỗ trợ tài chính trực tiếp nhằm giúp người dân yên tâm chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân mà còn khuyến khích họ tham gia vào quá trình chuyển đổi giao thông xanh. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi này không chỉ giúp cải thiện chất lượng không khí mà còn góp phần vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cho rằng việc thay đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là một việc làm cần thiết và hoàn toàn có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này như một minh chứng cho khả năng thay đổi hành vi của cộng đồng khi có sự hỗ trợ và thay đổi chính sách phù hợp.

Các chuyên gia tại buổi tọa đàm cũng thảo luận về những giải pháp cần thiết để hỗ trợ người dân trong quá trình chuyển đổi sang xe máy điện. Một trong những giải pháp được đề cập là việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang nghiên cứu và phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ dàng tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng xe điện.

Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông một cách hợp lý, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện một cách thuận tiện.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm môi trường. Theo đó, Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3. Những chính sách này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc kiểm soát ô nhiễm môi trường và hướng tới một tương lai giao thông xanh hơn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành chỉ thị số 20/CT-TTg, theo đó, từ ngày 1/7/2026, xe máy và mô tô chạy xăng sẽ bị cấm lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Hai năm sau đó, từ ngày 1/1/2028, các loại ô tô cá nhân sử dụng xăng, dầu cũng sẽ bị hạn chế ở cả Vành đai 1 và Vành đai 2. Đến năm 2030, toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch sẽ không còn được phép hoạt động bên trong Vành đai 3.

Trước cú hích từ chính sách, thị trường đã có phản ứng nhanh chóng. Một trong những động thái đáng chú ý đến từ doanh nghiệp ô tô Việt Nam TMT Motors khi chuẩn bị ra mắt mẫu ô tô điện cỡ nhỏ mang tên Nano S05. Đây là dòng xe được thiết kế riêng cho điều kiện giao thông nội đô Việt Nam, với chiều dài chưa tới 3 mét và thân xe nhỏ gọn, cho phép dễ dàng di chuyển trong các con phố hẹp, khu dân cư đông đúc và bãi đỗ xe chật chội.

Điểm đặc biệt của Nano S05 chính là mức giá “phá vỡ mọi giới hạn” trong phân khúc ô tô điện: chỉ từ 150 triệu đồng. Mức giá này tương đương một chiếc xe tay ga cao cấp như SH hay Vespa. Chính điều này khiến mẫu xe trở thành lựa chọn tiềm năng cho các đối tượng người dùng trẻ như sinh viên, nhân viên văn phòng, hộ gia đình nhỏ hay các tài xế giao hàng.

Nano S05 có thể được sạc tại nhà thông qua ổ điện dân dụng, hoặc sạc nhanh tại các trạm công cộng. Đây là một yếu tố quan trọng giúp người dùng yên tâm sử dụng xe điện mà không lo ngại về hạ tầng. Không dừng lại ở việc phát triển sản phẩm, TMT Motors còn cho thấy tầm nhìn dài hạn khi công bố chiến lược đầu tư vào hạ tầng sạc điện với quy mô lên tới 30.000 trạm trên toàn quốc từ nay đến năm 2030.

Dự kiến Nano S05 sẽ chính thức ra mắt thị trường vào quý IV/2025, với hệ thống phân phối phủ khắp toàn quốc. Sự xuất hiện của dòng xe này không chỉ đánh dấu bước tiến mới của ngành công nghiệp ô tô nội địa, mà còn mở ra một tương lai khả thi cho việc “điện hóa” giao thông cá nhân tại các thành phố lớn.

Trong giai đoạn 2025–2030, khi lộ trình cấm xe xăng từng bước được triển khai tại Hà Nội, TP.HCM và nhiều đô thị trọng điểm khác, ô tô điện giá rẻ sẽ không còn là sản phẩm thử nghiệm, mà sẽ trở thành lực lượng chủ đạo trong việc hiện thực hóa mục tiêu giao thông bền vững.