Bệnh lý tim mạch đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại ở người trẻ, với xu hướng trẻ hóa đáng kể. Nhiều người trẻ tưởng chừng khỏe mạnh nhưng lại đang tự ‘sập bẫy’ cơ thể do không nhận thức được các nguy cơ tiềm ẩn. Nhồi máu cơ tim, đột quỵ là những bệnh lý thường được cho là chỉ xảy ra ở người cao tuổi, nhưng hiện nay chúng ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở người trẻ tuổi, thậm chí cả những người ở độ tuổi 20-30.

Trong Hội nghị Khoa học thường niên của Bệnh viện Nhân dân Gia Định ngày 2/8, PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ – Trưởng khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy, đã chỉ ra rằng nhóm tuổi 20-40 gần như luôn nằm trong vùng nguy cơ thấp đối với biến cố tim mạch trong 10 năm tới. Vì vậy, phần lớn không được chỉ định điều trị hoặc can thiệp sớm. Tuy nhiên, chính điều này lại dễ tạo ra tâm lý chủ quan, và đây chính là cái bẫy nguy hiểm của cơ thể.

Theo PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ, cứ 4 người mắc bệnh tim mạch do xơ vữa thì có 1 người trong độ tuổi từ 20 đến 54. Đây là nhóm tuổi lao động chính, thường gánh vác nhiều trách nhiệm trong gia đình và xã hội nên dễ có tâm lý ‘ngại’ khám bệnh, tự cho rằng bản thân vẫn còn khỏe mạnh. Tuy nhiên, chính họ lại là nhóm có nguy cơ tổn thất lớn nhất nếu xảy ra đột ngột các biến cố y tế như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Đặc biệt, khi người trẻ bị đột quỵ, chi phí điều trị thường cao hơn khoảng 1,5 lần so với người lớn tuổi do thời gian phục hồi kéo dài và phức tạp hơn. Bên cạnh đó, họ còn đối mặt với mất mát lớn về năng suất lao động, chi phí gián tiếp và gánh nặng tâm lý cho cả gia đình.

TS.BS Võ Văn Tân – Trưởng khoa Nội Tim mạch của Bệnh viện Nhân Dân Gia Định cho biết: ‘Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, mỗi năm tiếp nhận khoảng 2.200 ca đột quỵ mới, trong đó 15-20% là bệnh nhân dưới 40 tuổi. Điều này cho thấy đột quỵ không còn là căn bệnh của người lớn tuổi mà có thể tấn công bất kỳ ai’.

Các chuyên gia cho biết, các yếu tố nguy cơ như: cholesterol cao, hút thuốc, lười vận động, ăn uống không lành mạnh, thiếu ngủ, stress kéo dài… nếu âm thầm tồn tại trong 10-20 năm có thể gây tổn thương nghiêm trọng mạch máu và dẫn đến biến cố tim mạch sớm. Ngoài ra, bệnh lý nền (rối loạn nhịp tim, rối loạn mỡ máu, tiểu đường) và bệnh lý tự miễn (như lupus ban đỏ hệ thống gây tắc mạch máu não) cũng là nguyên nhân tiềm ẩn.

Hiện nay, giới chuyên gia đang chuyển sang cách tiếp cận mới, đánh giá nguy cơ tim mạch dài hạn (lifetime risk) và nguy cơ tích lũy theo thời gian để kịp thời phát hiện và can thiệp sớm – ngay cả ở nhóm nguy cơ thấp.

Các chuyên gia khuyến cáo, người trẻ cần thay đổi nhận thức và hành vi ngay từ hôm nay, chủ động đi khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, tập luyện thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và giảm thiểu stress. Đồng thời, hệ thống y tế cũng cần xây dựng chiến lược dự phòng sớm, toàn diện, phối hợp giữa ngành y tế – truyền thông – giáo dục và cộng đồng.

‘Chúng ta không thể chờ đến khi xuất hiện triệu chứng mới bắt đầu lo lắng. Cần hành động sớm để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi gánh nặng tim mạch’, PGS.TS Hoàng Văn Sỹ khuyến cáo.

Hội nghị khoa học thường niên năm 2025 của Bệnh viện Nhân dân Gia Định diễn ra trong hai ngày 1-2/8, quy tụ 16 phiên chuyên đề, 5 phiên vệ tinh và 110 báo cáo khoa học, bao quát nhiều lĩnh vực trọng yếu như: Tim mạch, Tiêu hóa – Gan mật tụy, Sản khoa, Ngoại khoa, Gây mê hồi sức, Nội khoa…

Tâm điểm hội nghị là các phiên Tim mạch với cập nhật từ ESC, ACC; ứng dụng AI trong chăm sóc tim mạch; vai trò mới của colchicine và các kỹ thuật can thiệp van tim qua da (TAVI, TEER) thay thế phẫu thuật hở; điều trị suy tim phân suất tống máu bảo tồn.

Ngoài khoa nổi bật với nghiên cứu trên 987 ca ung thư gan, đề xuất chiến lược sàng lọc và điều trị cá thể hóa cho bệnh nhân không do viêm gan B, C. Các phiên chuyên đề khác tập trung vào phẫu thuật nội soi đại trực tràng, gây mê thế hệ mới, chiến lược ERAS, thách thức sản khoa trong bối cảnh tỷ lệ sinh giảm và các tiến bộ trong Nội khoa, Dược lâm sàng, Da liễu, Điều dưỡng…

Để phòng ngừa đột quỵ, người dân cần có lối sống lành mạnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu… và thường xuyên tập luyện thể dục để tăng cường sức khỏe.

Trong một sự kiện gần đây tại Việt Nam, diễn viên nổi tiếng của Hàn Quốc, Jung Il-woo, đã bất ngờ nhận được một giỏ xoài lớn trong buổi ra mắt phim “Mang mẹ đi bỏ”. Sự kiện này không chỉ thu hút sự chú ý của công chúng mà còn thể hiện sự yêu thích của nam tài tử đối với loại quả nhiệt đới phổ biến ở Việt Nam. Không chỉ riêng Jung Il-woo, nhiều người Hàn Quốc cũng bày tỏ sự yêu thích với xoài, một loại quả mà họ thường mua và thưởng thức khi có dịp du lịch đến Việt Nam.

Thực tế, sức hút của xoài Việt Nam không chỉ dừng lại ở thị trường Hàn Quốc. Vào năm 2024, diễn viên Park Hae Jin cùng nhóm bạn đã gây chú ý khi mua hơn 20kg xoài để ăn trong suốt 2 ngày du lịch ở Nha Trang. Không ít du khách Hàn Quốc khác cũng chia sẻ hình ảnh mua xoài tại các chợ địa phương khi đến thăm Việt Nam. Điều này cho thấy sự phổ biến và sức hút của xoài Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Theo số liệu từ Cục Hải quan, xuất khẩu xoài của Việt Nam trong tháng 5 vừa qua đã đạt 41,1 triệu USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2023. Việt Nam hiện sản xuất khoảng 1 triệu tấn xoài mỗi năm, và Hiệp hội Rau quả Việt Nam đánh giá rằng xoài Việt có sức hút nhờ chất lượng ổn định, giá cả phải chăng, mùa vụ linh hoạt, năng suất cao và chi phí nhân công thấp. Đặc biệt, các giống xoài đặc sản như cát Hòa Lộc và cát Chu được biết đến với mùi vị thơm ngon và ngọt đậm.

Không chỉ có giá trị kinh tế và thương mại, xoài còn là một nguồn cung cấp dưỡng chất quan trọng. Với 165g xoài, cơ thể sẽ nhận được khoảng 66% nhu cầu vitamin C hàng ngày, 10% vitamin A, 18% vitamin B9, cùng với 2,6g chất xơ và nhiều chất chống oxy hóa như beta-carotene, mangiferin và quercetin. Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng xoài có nhiều tác dụng như tăng cường miễn dịch và chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa, tốt cho sức khỏe đôi mắt và hỗ trợ tim mạch.

Tuy nhiên, cũng như bất kỳ loại thực phẩm nào khác, xoài không phải là thực phẩm phù hợp với tất cả mọi người. Xoài chứa lượng đường tự nhiên cao, khoảng 45g mỗi quả, và do đó, người mắc bệnh tiểu đường nên ăn xoài có kiểm soát. Tốt nhất là ăn kèm với đạm hoặc chất béo lành mạnh để giảm hấp thu đường. Ngoài ra, xoài chứa loại đường dễ gây đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy ở người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Do đó, việc tiêu thụ xoài cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt là đối với những người có vấn đề về sức khỏe.

…

Quả việt quất – ‘chìa khóa’ giúp tăng tuổi thọ?

Các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ một số loại thực phẩm có thể giúp con người sống lâu hơn. Trong đó, quả việt quất được coi là một trong những loại quả đặc biệt có lợi cho sức khỏe. Tuổi thọ của một người bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như di truyền, tình trạng kinh tế – xã hội và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, thực phẩm luôn đóng vai trò trung tâm đối với sức khỏe con người.

Quả việt quất là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào. Loại quả này chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe. Quả việt quất đặc biệt giàu chất chống oxy hóa bảo vệ được gọi là anthocyanin. Anthocyanin trong quả việt quất có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như tiểu đường, bệnh tim mạch và bệnh thần kinh.

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, anthocyanin có khả năng chống viêm và giảm stress oxy hóa. Stress oxy hóa xảy ra khi có sự mất cân bằng các gốc tự do gây tổn thương tế bào trong cơ thể. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Một nghiên cứu đã kết luận rằng chỉ cần ăn 1/3 cốc việt quất mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính làm giảm tuổi thọ.

Quả việt quất cũng có tác dụng đối với sức khỏe đường ruột. Sức khỏe đường ruột không chỉ liên quan đến tiêu hóa trơn tru. Một hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh có thể tác động đến hầu hết mọi khía cạnh sức khỏe. Quả việt quất cung cấp 3,5gr chất xơ, tương đương gần 13% nhu cầu chất xơ hàng ngày. Chất xơ giúp điều hòa chức năng ruột và đóng vai trò trong việc kiểm soát sự thèm ăn cũng như kiểm soát lượng đường trong máu.

Quả việt quất cũng giàu các hợp chất hỗ trợ đường ruột gọi là polyphenol. Loại quả này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và bệnh Alzheimer – những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Mỹ. Một nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên ăn việt quất có thể ít bị huyết áp cao, cholesterol cao hoặc đau tim hơn.

Ngoài ra, việt quất có thể giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Việt quất cũng có khả năng giúp duy trì chức năng nhận thức và bảo vệ chống lại bệnh Parkinson.

Không chỉ quả việt quất, nhiều loại trái cây khác cũng có thể giúp con người sống lâu hơn. Cam, táo, bơ và quả anh đào là những ví dụ điển hình. Cam chứa nhiều vitamin C và kali, hỗ trợ huyết áp khỏe mạnh. Táo giàu chất xơ và polyphenol, giúp chống lại stress oxy hóa.

Bơ chứa chất xơ tốt cho tim mạch. Quả anh đào chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp chống viêm và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Tóm lại, quả việt quất và nhiều loại trái cây khác có thể giúp con người sống lâu hơn nhờ chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất có lợi cho sức khỏe.

Dầu ô liu đã trở thành một phần quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh của con người, và nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Một trong những lợi ích nổi bật của dầu ô liu là khả năng kiểm soát tình trạng viêm trong cơ thể một cách hiệu quả mà không gây ra tác dụng phụ đáng kể. Điều này làm cho dầu ô liu trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn giảm viêm mà không muốn sử dụng các loại thuốc hoặc sản phẩm có chứa hóa chất.

Bên cạnh đó, dầu ô liu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Với hàm lượng polyphenol cao, dầu ô liu giúp bảo vệ tim mạch và giảm mức cholesterol trong máu. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ, những tình trạng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Để tìm hiểu thêm về cách dầu ô liu hỗ trợ sức khỏe tim mạch, bạn có thể tham khảo các thông tin trên Healthline để có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn.

Ngoài ra, dầu ô liu còn mang lại lợi ích cho sức khỏe đường ruột. Loại dầu này thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp làm dịu tình trạng viêm đường ruột và cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Một đường ruột khỏe mạnh không chỉ giúp cải thiện tiêu hóa mà còn tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể.

Một lợi ích khác của dầu ô liu là giàu chất chống oxy hóa. Với nguồn cung cấp dồi dào chất chống oxy hóa như polyphenol, dầu ô liu giúp chống lại các gốc tự do trong cơ thể. Điều này giúp giảm tình trạng viêm mãn tính và tăng cường sức khỏe miễn dịch, từ đó giúp cơ thể chống lại các bệnh tật và duy trì sự trẻ trung, khỏe mạnh.

Cuối cùng, dầu ô liu cũng có thể giúp giảm đau khớp. Đối với người thường xuyên bị cứng khớp hoặc có dấu hiệu sớm của viêm khớp, tác dụng chống viêm của dầu ô liu có thể giúp giảm sưng và khó chịu. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn hỗ trợ khả năng vận động và duy trì sự linh hoạt của cơ thể. Để tìm hiểu thêm về các nghiên cứu khoa học liên quan đến dầu ô liu và sức khỏe xương khớp, bạn có thể tham khảo các bài viết trên Arthritis Foundation để có thông tin chính xác và cập nhật nhất.

Rối loạn mỡ máu là tình trạng bất thường của các chỉ số lipid máu, bao gồm mức cholesterol toàn phần cao, LDL-C (cholesterol xấu) cao, triglycerides cao, hoặc HDL-C (cholesterol tốt) thấp. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Theo Viện Dinh dưỡng, đa số các trường hợp rối loạn chuyển hóa lipid máu là do chế độ ăn không lành mạnh, thói quen tĩnh tại (ít vận động) và nguyên nhân thứ phát do thừa cân, béo phì, các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Chế độ ăn không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu. Người Việt Nam có xu hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật nhưng ít rau xanh và hoa quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gút, rối loạn mỡ máu.

Đặc biệt, thói quen tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, trans-fat, thực phẩm siêu chế biến sẵn, đường tự do đang gia tăng ở người trẻ, dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn lipid máu cũng gặp nhiều hơn ở người trẻ. Thiếu hoạt động thể lực cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra rối loạn mỡ máu. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ thiếu vận động thể chất trên toàn cầu vẫn ở mức đáng báo động, với 31% người trưởng thành không tham gia vận động thể chất đủ. Dự báo tỷ lệ này có thể tăng đến 35% vào năm 2030. Tại Việt Nam, khoảng 25% người trưởng thành không tham gia vận động đủ.

Để kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị rối loạn lipid máu của Bộ Y tế khuyến cáo chế độ ăn nên giảm chất béo bão hòa xuống dưới 7-10% tổng năng lượng trong ngày, hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa (trans-fat) có trong đồ chiên rán nhiều lần, thực phẩm chế biến sẵn và bánh kẹo công nghiệp. Ngoài ra, nên tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 từ cá béo, và tăng lượng chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan.

Người bị rối loạn lipid máu cũng nên hạn chế cholesterol dưới 200-300 mg/ngày, tránh ăn nhiều lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và thịt đỏ nhiều mỡ. Hạn chế đường tự do và rượu bia, nhất là khi có tăng triglyceride, đồng thời giảm lượng muối ăn xuống dưới 5g mỗi ngày. Chế độ ăn nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên cám, rau củ và trái cây tươi ít ngọt, cá biển, đậu nành và sản phẩm từ đậu, cùng với các loại hạt không tẩm muối hay đường.

Tóm lại, để kiểm soát nguy cơ mỡ máu, chúng ta nên thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể lực và hạn chế các thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch. Bằng cách thực hiện các biện pháp này, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống.

Đi bộ – một hình thức vận động đơn giản và miễn phí, phù hợp với mọi lứa tuổi – mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, để tối ưu hóa những lợi ích này, việc đi bộ đúng tốc độ và cường độ là vô cùng quan trọng. Tiến sĩ Gerald Jerome, một chuyên gia hàng đầu về khoa học hành vi thể dục và giáo sư tại Khoa Vận động học, Đại học Towson (Hoa Kỳ), đã chia sẻ những thông tin quý giá về cách xác định nhịp đi bộ phù hợp để cải thiện sức khỏe tim mạch.

Theo Tiến sĩ Jerome, tốc độ lý tưởng để cải thiện sức khỏe tim mạch khi đi bộ là ít nhất 3 dặm/giờ (tương đương khoảng 4,8 km/giờ), tương ứng với mức vận động vừa phải. Nếu bạn không có thiết bị đo tốc độ, có thể kiểm tra nhịp tim hoặc khả năng nói chuyện khi đi bộ để xác định cường độ. Một cách khác để ước tính nhịp tim tối đa là lấy số 220 trừ đi số tuổi của mình. Sau đó, mức nhịp tim lý tưởng cho bài tập cường độ vừa phải nên dao động từ 50-70% nhịp tim tối đa.

Để tăng cường hiệu quả của việc luyện tập đi bộ, bạn có thể thêm các đoạn dốc vào hành trình đi bộ, tăng tốc theo từng khoảng thời gian ngắn, hoặc thay đổi lộ trình thường xuyên để thử thách cơ thể. Các hướng dẫn hiện hành khuyến nghị người trưởng thành nên tập luyện ít nhất 150 phút mỗi tuần ở cường độ vừa phải, tương đương với 30 phút/ngày trong 5 ngày.

Duy trì thói quen đi bộ với cường độ phù hợp không chỉ giúp tăng nhịp tim, giảm huyết áp mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch mãn tính, cải thiện tâm trạng và tăng tuổi thọ. Vì vậy, hãy đi đủ nhanh để trái tim bạn hoạt động đúng cách, và một chút cố gắng sẽ mang lại sự khác biệt lớn cho sức khỏe lâu dài của bạn. Bằng cách áp dụng những nguyên tắc đơn giản này, bạn có thể tối ưu hóa lợi ích sức khỏe từ việc đi bộ và hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Nhớ rằng, trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe để đảm bảo rằng bạn chọn được phương pháp phù hợp và an toàn cho sức khỏe của mình.