Loãng xương, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đang trở thành mối quan ngại đối với sức khỏe cộng đồng do xu hướng trẻ hóa. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến người lớn tuổi mà còn gia tăng ở những người trẻ do chế độ ăn uống thiếu hụt canxi và vitamin D, cùng với lối sống ít vận động.

ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết loãng xương thường gặp ở nữ giới sau mãn kinh (từ 50 tuổi trở lên) và nam giới từ 70 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt là ở người trẻ ít vận động, ăn uống thiếu canxi và vitamin D, làm việc trong môi trường thiếu ánh nắng hoặc phụ nữ sau sinh không được bổ sung vi chất hợp lý.

Ở Việt Nam, theo số liệu thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, việc tầm soát mật độ xương gần 100.000 người vào năm 2023-2024 cho thấy 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã loãng xương. Đặc biệt, một số thống kê ước tính khoảng 10% nữ tuổi từ 20-50 và 7% nam độ tuổi này bị loãng xương. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người trẻ chiếm 25% số ca loãng xương được ghi nhận.

Quá trình loãng xương thường diễn ra âm thầm, nên dễ bị bỏ qua. Khi xương đã quá giòn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau lưng mạn tính hoặc giảm chiều cao, gãy xương… lúc này điều trị sẽ trở nên phức tạp.

Để ngăn chặn tình trạng này, ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc chia sẻ về các trường hợp bệnh nhân trẻ mắc loãng xương do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý. Chị Hạnh, 28 tuổi, không bổ sung canxi suốt thai kỳ lẫn sau sinh, đã bị gãy xương chậu do va nhẹ vào giường. Kết quả đo mật độ xương tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy chị bị loãng xương nặng, nồng độ vitamin D trong máu thấp rõ rệt.

Một trường hợp khác là anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường 7 năm, làm việc tại nhà, thường xuyên mỏi thắt lưng, tê bì tay chân. Bác sĩ chẩn đoán anh thiếu canxi, vitamin D, mật độ xương thấp hơn nhiều so với trung bình độ tuổi.

Bác sĩ Ngọc tư vấn rằng việc chăm sóc xương giai đoạn đầu đời đến trước 25-30 tuổi góp phần giảm nguy cơ loãng xương về sau. Chế độ ăn với sữa, cá nhỏ nguyên xương, đậu phụ, rau xanh cung cấp canxi từ nguồn thực phẩm. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ, bổ sung vitamin D. Phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung canxi và vitamin D theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Người trưởng thành nên tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng từ 15-30 phút mỗi ngày để tổng hợp vitamin D. Trường hợp không thể đảm bảo qua ăn uống, có thể sử dụng viên bổ sung canxi – vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bác sĩ Ngọc cũng khuyến cáo nên tầm soát và phòng ngừa loãng xương sớm, đặc biệt là ở những nhóm nguy cơ cao như nữ trên 50 tuổi, nam trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người ăn chay nghiêm ngặt, mắc bệnh mạn tính.

Chế độ ăn uống của trẻ em thay đổi theo từng lứa tuổi để phù hợp với sự phát triển liên tục của cơ thể. Tuy nhiên, có một số chất dinh dưỡng thiết yếu không thể thiếu giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch và phòng tránh các bệnh tật. Trong số đó, vitamin D nổi lên là một trong những chất quan trọng nhất đối với sự phát triển của trẻ.

Vai trò của vitamin D trong việc hỗ trợ sức khỏe xương và tăng cường hệ miễn dịch là không thể phủ nhận. Chất này đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thụ canxi một cách hiệu quả hơn, điều này thật sự cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng của xương. Ngoài ra, vitamin D còn có tác dụng giảm viêm và tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh.

Cơ thể con người có khả năng sản xuất vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đây là một trong những cách tự nhiên để bổ sung vitamin D. Ngoài ra, loại vitamin này cũng có trong một số loại thực phẩm như cá hồi, sữa tăng cường và ngũ cốc. Đối với trẻ em dưới 12 tháng tuổi, nhu cầu về vitamin D mỗi ngày là 400 IU để hỗ trợ sự phát triển của xương và sức khỏe tổng thể. Sau 12 tháng, nhu cầu này tăng lên 600 IU. Lúc này, việc bổ sung vitamin D trở nên cần thiết vì sữa mẹ không cung cấp đủ lượng vitamin D cần thiết cho trẻ.

Bên cạnh vitamin D, sắt cũng là một khoáng chất quan trọng không thể thiếu với trẻ em. Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan trong cơ thể thông qua hemoglobin trong máu. Oxy là yếu tố cần thiết để sản xuất năng lượng trong tế bào. Khi lượng sắt trong cơ thể thấp, cơ thể không đủ oxy để hoạt động một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, yếu đuối.

Vitamin C là một loại vitamin giúp tăng khả năng hấp thụ sắt trong cơ thể. Khi kết hợp với thực phẩm giàu sắt, vitamin C có thể chuyển đổi sắt không heme thành dạng dễ hấp thụ hơn cho cơ thể. Sự kết hợp này thật sự cần thiết để đảm bảo cơ thể nhận đủ lượng sắt cần thiết.

Trẻ em từ 1-3 tuổi cần khoảng 7 mg kẽm mỗi ngày để đảm bảo sự phát triển toàn diện và duy trì chức năng miễn dịch khỏe mạnh. Cung cấp đủ kẽm trong giai đoạn này không chỉ hỗ trợ tăng trưởng mà còn giúp phát triển trí não một cách tốt nhất.

Như vậy, các bậc phụ huynh cần chú ý đến việc cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ em để giúp chúng phát triển toàn diện và khỏe mạnh. Mỗi chất dinh dưỡng có vai trò riêng và việc đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất này là rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Đảm bảo chế độ ăn uống cân đối và đa dạng, kết hợp với các nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và thông tin dinh dưỡng từ các chuyên gia để giúp con bạn có một tương lai khỏe mạnh và phát triển toàn diện.