Chính quyền Hà Nội đang tích cực hoàn thiện dự thảo Nghị quyết với mục tiêu thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Dự kiến, nghị quyết này sẽ được trình Hội đồng nhân dân thành phố xem xét thông qua tại kỳ họp tháng 9/2025. Một trong những chính sách nổi bật được đề xuất trong dự thảo là hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người dân sở hữu xe máy chạy xăng hoặc diesel khi họ chuyển đổi sang phương tiện xanh có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên.

Mức hỗ trợ cụ thể sẽ là 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân, 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo, và 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo. Mỗi cá nhân sẽ được hỗ trợ tối đa 1 xe đến hết năm 2030. Chính sách này nhằm khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất từ 3–5%/năm và hạn mức 100% giá trị hợp đồng, thời gian vay tối đa 5 năm cho các đơn vị dịch vụ công ích, đơn vị vận tải hành khách và vận tải hàng hóa, cũng như doanh nghiệp đầu tư cơ sở thu hồi, tái chế xe cũ. Điều này sẽ giúp các đơn vị và doanh nghiệp có thể đầu tư vào phương tiện giao thông xanh một cách dễ dàng hơn.

Đặc biệt, dự thảo còn đề xuất miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh từ ngày nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Chính sách này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân và doanh nghiệp khi chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh.

Dự thảo nghị quyết cũng đề xuất lộ trình thí điểm và mở rộng vùng cấm phương tiện cá nhân chạy xăng/diesel. Theo đó, thành phố sẽ thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026, sau đó cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028. Đồng thời, hạn chế ô-tô cá nhân dùng xăng/diesel trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028 và mở rộng ra Vành đai 3 từ ngày 1/1/2030.

Đến năm 2035-2050, thành phố sẽ hạn chế xe cơ giới không phải phương tiện xanh theo từng cấp độ. Hà Nội cũng sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ xe áp dụng theo lộ trình nêu trên đối với xe phát thải gây ô nhiễm. Điều này sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và thúc đẩy việc sử dụng phương tiện giao thông xanh.

Để bảo đảm thực hiện mục tiêu trên, Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026 và tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc. Các dự án đầu tư hạ tầng trạm sạc công cộng sẽ được ngân sách hỗ trợ 70% lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu.

Hà Nội cũng sẽ ưu tiên đầu tư trụ sạc trên vỉa hè, khuyến khích lắp trạm nạp hydrogen, nhiên liệu sạch. Thành phố khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia phát triển hạ tầng giao thông năng lượng sạch qua hình thức PPP (đối tác công-tư) và sẽ được ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí quy hoạch đến hết năm 2033.

Hà Nội đang lên kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong nội đô và chuyển đổi sang xe điện như một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, nhiều người bày tỏ sự băn khoăn về khả năng hệ thống điện sẽ chịu tải khi số lượng xe máy điện tăng lên.

Các chuyên gia cho rằng, để chuyển đổi xanh từ xe chạy nhiên liệu hóa thạch sang xe điện, Hà Nội cần có các giải pháp tổng thể. Điều này bao gồm hỗ trợ tiền cho người dân, xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiệu quả và đầu tư vào trạm sạc phủ rộng. TS Đào Nhật Đình, một chuyên gia độc lập về môi trường, đánh giá cao chỉ đạo của Thủ tướng, cho rằng đây là một bước đi phù hợp với xu hướng chung của cả nước trong việc giải quyết vấn đề môi trường.

TS Đào Nhật Đình cũng chỉ ra rằng Hà Nội cần chuẩn bị đủ ba điều kiện về hạ tầng để thực hiện chuyển đổi sang xe điện. Thứ nhất, về điện, chuyên gia này cho rằng xe máy điện không cần sạc hàng ngày và hệ số trùng lặp sạc là rất thấp. Ông đưa ra công thức tính và cho biết công suất tiêu thụ điện của Hà Nội là 5000 MW, trong khi công suất cho xe máy điện ở vành đai 1 chỉ vào khoảng 1000 MW. “Như vậy, 18 MW cho xe máy điện không đáng sợ”, ông nhấn mạnh.

Về hiện trạng giao thông, TS Đào Nhật Đình nhận định giao thông Hà Nội chưa sẵn sàng cho xe máy điện. Ông gợi ý rằng chỉ cần nhìn sang Trung Quốc, một nước láng giềng, để hiểu về hạ tầng giao thông cho xe máy điện. Cuối cùng, ông cũng đề cập đến vấn đề đất để làm chỗ sạc công cộng và bãi xe công cộng, cho biết một xe máy điện cần 2 giờ để sạc trong khi mua xăng chỉ mất 5 phút.

TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá việc bỏ xe máy xăng là một bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, mặc dù đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí.

TS Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải, cho rằng ô nhiễm môi trường ở Hà Nội và TP.HCM đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Ông nhấn mạnh rằng cả xe máy và ô tô đều là tác nhân gây ô nhiễm không khí, nhưng để giải quyết vấn đề này cần một chính sách đồng bộ, dài hơi và mang tính thực tiễn.

Ông Nguyễn Anh Quân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, cho rằng chỉ thị 20 mang tính cấp bách bởi trong thời gian vừa qua, đặc biệt là 2 năm trở lại đây, hệ thống quan trắc và các công cụ đánh giá đã được áp dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo để đánh giá và cập nhật thường xuyên và chính xác đến từng khu vực.

Hà Nội đã thành lập tổ liên ngành để chuyển đổi sang xe điện và xây dựng trạm sạc. Đây là một bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong nội đô và chuyển đổi sang xe điện, hướng tới mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.