Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, mua bán hàng hóa trên mạng xã hội đã trở thành một xu hướng phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi mà hình thức mua bán này mang lại, người tiêu dùng cũng đối mặt với những nguy cơ về hàng giả, hàng kém chất lượng. Mới đây, trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo, xuất hiện nhiều tài khoản quảng cáo bán hàng với những lời quảng cáo hấp dẫn và hoa mỹ.

Những quảng cáo này thường gắn liền với các sản phẩm như thực phẩm chức năng, thuốc đông y, mỹ phẩm, thực phẩm với những cụm từ như ‘Cam kết hàng Nhật nội địa’, ‘Xách tay chuẩn Âu’, ‘Trị khớp tận gốc sau 7 ngày’, ‘Trắng da thần tốc’, hay ‘Uống 2 hộp giảm 4-8kg/tuần’… Những lời quảng cáo này không chỉ hấp dẫn mà còn tạo ra một hình thức bán hàng gần giống với bán hàng ‘đa cấp’, khi bất kỳ ai cũng có thể trở thành người tiếp thị liên kết hoặc tư vấn bán hàng.

Điều đáng lo ngại là những người tham gia vào hình thức bán hàng này thường không cần bất kỳ chuyên môn nào hay thông tin về tính pháp lý và chất lượng của sản phẩm. Nguồn gốc của các sản phẩm này có thể từ nhiều nơi, bao gồm cả nước ngoài. Việc này đặt ra thách thức lớn cho cơ quan chức năng trong việc kiểm soát và đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Người tiêu dùng cần phải cảnh giác và tỉnh táo khi gặp phải những quảng cáo có nội dung夸张 và hấp dẫn một cách bất thường. Kiểm tra kỹ thông tin về sản phẩm và người bán, yêu cầu xem giấy chứng nhận và nguồn gốc sản phẩm là những bước quan trọng để bảo vệ mình.

Đối với các nền tảng mạng xã hội, họ cũng cần có những biện pháp kiểm soát và minh bạch hơn đối với các hoạt động quảng cáo và bán hàng trên nền tảng của mình, nhằm ngăn chặn những hoạt động bất hợp pháp và bảo vệ người dùng.

Tóm lại, trong thời đại kỹ thuật số, việc mua bán hàng hóa trên mạng xã hội cần được thực hiện một cách cẩn trọng và thông minh. Người tiêu dùng cần trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng để có thể phân biệt và lựa chọn sản phẩm tốt, trong khi các nền tảng mạng xã hội và cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý để tạo ra một môi trường mua bán lành mạnh và an toàn.

Nguồn:

Trò chơi ‘xé túi mù’ thực phẩm đang trở thành xu hướng trong giới trẻ, nhưng ẩn sâu bên trong là những nguy cơ về an toàn thực phẩm mà người tiêu dùng cần phải biết. Hình thức mua hàng này khác biệt hoàn toàn so với cách mua hàng truyền thống, nơi người mua sẽ không được biết sản phẩm bên trong túi cho đến khi người bán ‘xé’ túi. Điều này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm, khiến người tiêu dùng không có thông tin về thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản và cơ sở sản xuất.

Các chuyên gia cho rằng trò chơi này đang khai thác rất tốt yếu tố tâm lý, hành vi của người trẻ, tạo cảm giác hồi hộp, kích thích thần kinh khi chờ đợi những điều bất ngờ. Tuy nhiên, đây cũng là cách để người bán hàng tận dụng livestream để tạo hiệu ứng đám đông, kết hợp kỹ thuật thao túng tâm lý để khiến người xem dễ mất khả năng cân nhắc lý trí dẫn tới mua hàng trong trạng thái hưng phấn nhất thời.

Về góc độ an toàn thực phẩm, bán thực phẩm qua trò chơi ‘xé túi mù’ đã và đang vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Người tiêu dùng không được cung cấp thông tin tối thiểu về sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, đơn vị sản xuất – những yếu tố bắt buộc để đánh giá mức độ an toàn. Những mặt hàng này có thể là hàng lậu, hàng xách tay trôi nổi không được phép lưu hành hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.

Tổ chức Y tế và các chuyên gia cảnh báo về việc tiêu dùng những sản phẩm ngẫu nhiên không được phép như vậy là nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em và những người có hệ tiêu hóa yếu. Người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính do vi khuẩn, nấm mốc hay độc tố sinh học từ thực phẩm đã biến chất. Về dài hạn, có thể tích lũy độc tố như kim loại nặng, những phụ gia không kiểm soát, gây tổn thương lên gan, thận và hệ miễn dịch của chúng ta, ảnh hưởng đến sinh sản hoặc tăng nguy cơ ung thư nếu sử dụng thường xuyên những sản phẩm có chứa chất cấm.

Do đó, người tiêu dùng cần phải thận trọng và tỉnh táo khi tham gia vào trò chơi ‘xé túi mù’ này. Cần yêu cầu người bán cung cấp thông tin đầy đủ về sản phẩm và đảm bảo rằng sản phẩm đó an toàn để tiêu thụ. 同时, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát và giám sát việc bán hàng qua hình thức này để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Thực phẩm tự chế biến ‘nhà làm’ đang trở thành xu hướng trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử, nhưng ẩn sâu bên trong sự tiện lợi và quảng cáo ‘nhà làm’ này là những nguy cơ tiềm ẩn về mất an toàn thực phẩm. Sự bùng nổ của công nghệ số đã khiến hoạt động buôn bán trở nên sôi động hơn bao giờ hết, nhưng đồng thời cũng tạo ra những kẽ hở cho việc mua bán thực phẩm không đảm bảo chất lượng diễn ra thường xuyên.

Cuộc sống bận rộn đã khiến nhiều người tiêu dùng có thói quen mua các sản phẩm chế biến sẵn được rao bán trên mạng. Tuy nhiên, chất lượng và mức độ đảm bảo an toàn thực phẩm của các sản phẩm này thường không rõ ràng. Nhiều người tiêu dùng sẵn sàng mua thực phẩm trên mạng vì tin vào người bán và quảng cáo ‘nhà làm’, nhưng lại không rõ nguyên liệu và quy trình chế biến có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hay không. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn về trách nhiệm của người bán và quyền lợi của người tiêu dùng.

Để tăng thu nhập, nhiều người chọn mua nguyên liệu về tự chế biến rồi bán online. Tuy nhiên, không ít người vì lợi nhuận mà bất chấp, nhập nhèm quảng cáo, gắn mác ‘nhà làm’ để tạo lòng tin cho khách. Hành động này không chỉ làm mất lòng tin của người tiêu dùng mà còn khiến công tác kiểm tra, giám sát gặp khó khăn, dẫn đến nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Ông Đỗ Mạnh Hùng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Sở y tế Hưng Yên), đã cảnh báo người tiêu dùng về những rủi ro khi mua thực phẩm không rõ nguồn gốc.

Ông khuyến cáo người tiêu dùng không nên mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc, địa chỉ, xuất xứ, chưa được kiểm định. Thay vào đó, nên lựa chọn mua ở các cơ sở uy tín, đã được cấp phép, chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Việc chọn mua thực phẩm tại các cơ sở uy tín không chỉ đảm bảo an toàn cho sức khỏe mà còn là cách thể hiện trách nhiệm của người tiêu dùng đối với bản thân và gia đình.

Hiện nay, thời tiết oi nóng và thay đổi thất thường đã khiến thực phẩm rất dễ ôi thiu. Vì vậy, người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cần nghiêm túc tuân thủ các quy định từ khâu nhập hàng, lựa chọn nguyên liệu, chế biến, bảo quản đến vận chuyển. Đó không chỉ là trách nhiệm với người tiêu dùng mà còn là cách tự bảo vệ sức khỏe của chính bản thân và gia đình mình. Để đảm bảo an toàn thực phẩm, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về an toàn thực phẩm.

Trong bối cảnh thực phẩm ‘nhà làm’ đang trở nên phổ biến, việc nâng cao ý thức của người tiêu dùng và trách nhiệm của người bán là điều cần thiết. Chỉ khi cả hai bên đều có trách nhiệm, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường tiêu dùng an toàn và lành mạnh.

Thị trường nông thôn Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược mới cho các ông lớn ngành bán lẻ, với hơn 60 triệu người tiêu dùng tiềm năng. Theo dự báo, thu nhập bình quân đầu người tại khu vực này sẽ đạt 6,7 triệu đồng/tháng vào năm 2025, tạo ra nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng và phong phú. Trước cơ hội này, các doanh nghiệp bán lẻ đang tìm kiếm mô hình kinh doanh hiệu quả để tiếp cận thị trường nông thôn.

Mô hình minimart đang được xem là lời giải hiệu quả cho thị trường này, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 45% trong giai đoạn 2016-2023. WinCommerce, thuộc Masan Group, đang dẫn đầu cuộc đua với mô hình WinMart+ nông thôn. Trong 6 tháng đầu năm 2025, WinCommerce đã mở mới 236 cửa hàng, vươn lên dẫn đầu thị trường bán lẻ tại khu vực nông thôn. Chiến lược của WinCommerce không chỉ tập trung vào mở rộng quy mô mà còn hướng đến hiệu quả tài chính, với tất cả các cửa hàng mở mới đều mang lại lợi nhuận.

Tuy nhiên, yếu tố giá cả vẫn là rào cản quan trọng cần vượt qua. Người tiêu dùng tại khu vực nông thôn vẫn còn e ngại về giá cả và chất lượng sản phẩm. Để thu hút khách hàng, các doanh nghiệp bán lẻ đang nỗ lực cung cấp các giá trị gia tăng, như sản phẩm có thương hiệu rõ ràng, chất lượng đảm bảo, và các chương trình khuyến mãi. Việc cung cấp sản phẩm có chất lượng tốt và giá cả hợp lý sẽ giúp các doanh nghiệp bán lẻ tạo được niềm tin với người tiêu dùng tại khu vực này.

Thương mại điện tử cũng được xem là một kênh bán hàng quan trọng tại khu vực nông thôn. Việc áp dụng công nghệ vào kinh doanh sẽ giúp các doanh nghiệp bán lẻ tiếp cận người tiêu dùng một cách hiệu quả hơn. WinMart+ đã tích hợp chuyển đổi số vào kinh doanh, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và chương trình Hội viên để củng cố nền tảng hạ tầng cho người tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp tăng cường trải nghiệm khách hàng mà còn giúp các doanh nghiệp bán lẻ thu thập dữ liệu và phân tích hành vi tiêu dùng để đưa ra các chiến lược kinh doanh hiệu quả.

Trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp bán lẻ cần không ngừng đổi mới và cải thiện chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Với sự tham gia của các ông lớn ngành bán lẻ, thị trường nông thôn Việt Nam sẽ trở nên sôi động hơn và mang lại nhiều cơ hội cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Xem thêm thông tin về thị trường bán lẻ Việt Nam và Masan Group để cập nhật những thông tin mới nhất về thị trường này.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) hiện đang đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng và an toàn. Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường này đã dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn từ hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, giả mạo, không rõ nguồn gốc. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã và đang tiếp tục làm rõ những vấn đề này, cho thấy ‘bóng tối’ ở thị trường TPCN.

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), từ đầu năm đến nay, các đơn vị đã xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, bao gồm hơn 8.200 vụ buôn bán hàng cấm, hơn 25.100 vụ gian lận thương mại và hơn 1.100 vụ hàng giả quy mô lớn có liên quan đến mặt hàng TPCN. Gần đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác định được 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (sữa dạng bột), có chỉ tiêu chất lượng các chất chính chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, được xác định là hàng giả (về chất lượng).

Hàng loạt sản phẩm được quảng bá rầm rộ với công dụng được ‘thần thánh hóa’ như điều trị ung thư, tăng chiều cao, giảm cân cấp tốc… nhưng qua kết quả kiểm định thì thành phần không hề tương xứng với công bố trước đó. Một số tổ chức, cá nhân còn lợi dụng danh tiếng của người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm sai lệch, biến TPCN thành ‘thuốc chữa bệnh’ mà dường như quên mất rằng, chất lượng thực sự vẫn còn đang bỏ ngỏ sau tờ giấy kiểm định.

Vậy vì sao TPCN giả vẫn còn đất sống dù có không ít biện pháp quản lý? Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ lợi nhuận khổng lồ mà ngành hàng này mang lại. Chỉ cần vài chục nghìn đồng để sản xuất ra một sản phẩm giả, nhưng có thể bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Sự chênh lệch lợi nhuận quá lớn cùng với chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, trục lợi trên sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân cốt lõi chính là những kẽ hở trong khung pháp lý hiện hành. Thực tế, khung pháp lý hiện nay cho phép tổ chức, cá nhân được phép tự công bố sản phẩm TPCN trước khi đưa ra thị trường. Đây được xem là ‘lỗ hổng lớn’ khi cho phép hàng loạt sản phẩm trôi nổi dễ dàng xuất hiện trên thị trường với hình thức hợp pháp, nhưng chất lượng chưa được kiểm chứng.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thông tin: ‘Người tiêu dùng phản ánh rất nhiều về các sản phẩm TPCN quảng cáo sai sự thật, công dụng phóng đại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe mà khi khiếu nại không tìm được ai chịu trách nhiệm. Nguyên nhân sâu xa là do cơ chế tự công bố đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật đưa hàng ra thị trường mà không bị kiểm soát về chất lượng thật sự’.

Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội chưa buộc trách nhiệm xác thực nguồn gốc, dẫn đến người tiêu dùng như lạc giữa ‘ma trận’ quảng cáo. Vụ việc ‘sữa giả’ Hofumil Gold Plus, Hapomil lọt vào các cơ sở y tế lớn là một minh chứng. Điều này cho thấy ngay cả hệ thống y tế, bệnh viện – nơi đáng tin tưởng nhất cũng có thể là nơi hàng giả xâm nhập, gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và lòng tin.

Thêm vào đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm soát nội dung quảng cáo, nguồn gốc sản phẩm và xử lý vi phạm vẫn chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến nhiều sản phẩm kém chất lượng thoát khỏi vòng kiểm soát.

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn Luật sư Hà Nội, nhìn nhận: Ngoài việc ‘bịt’ kẽ hở pháp lý hiện hành, cần xem xét một cách nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu bộ ngành, chính quyền cơ sở (chịu trách nhiệm về quản lý sản phẩm, an toàn thực phẩm). Làm chặt, làm nghiêm, làm quyết liệt và minh bạch trong xử lý cán bộ có liên quan, cán bộ chịu trách nhiệm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP với hàng loạt điểm mới có tính đột phá. Trong đó, điểm đáng chú ý nhất là chuyển từ ‘tự công bố sản phẩm’ sang ‘đăng ký bản công bố’ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng khoa học về độ an toàn, công dụng và thành phần.

Dự thảo cũng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính gấp 1,2 – 2 lần hiện hành, đồng thời mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Đặc biệt, các hành vi quảng cáo sai sự thật, lợi dụng uy tín cá nhân để lừa người tiêu dùng cũng sẽ được đưa vào nhóm vi phạm nghiêm trọng cần xử lý nghiêm.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường hậu kiểm định kỳ. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc như iTrace247, truyxuat.gov.vn cần được phổ biến rộng rãi, buộc doanh nghiệp minh bạch thông tin sản phẩm và quá trình lưu thông.

Ngoài ra, cần rà soát, sửa đổi Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ người tiêu dùng để gắn trách nhiệm pháp lý đối với các nền tảng thương mại điện tử, KOL và người nổi tiếng. Khi người nổi tiếng tiếp tay quảng cáo hàng giả, cần có chế tài mạnh, không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà nên áp dụng hình thức tạm đình chỉ việc quảng cáo hoặc buộc công khai xin lỗi.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi cũng nhằm làm rõ và phân biệt rạch ròi giữa các nhóm thực phẩm thông thường với nhóm thực phẩm bổ sung có tính đặc thù và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Người dân cần biết phân biệt rõ thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, không tin vào quảng cáo ‘giật gân’ và cần kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm qua tem truy xuất, mã QR và giấy công bố. Mỗi người tiêu dùng chính là ‘thanh tra tại chỗ’ góp phần làm sạch thị trường.