Thủ đô Hà Nội đang phải đối mặt với những thách thức lớn về môi trường, hạ tầng và chất lượng sống đô thị. Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, một bước ngoặt quan trọng hướng tới việc kiến tạo lại không gian sống cho người dân, giảm thiểu ô nhiễm và ùn tắc giao thông. Mục tiêu đặt ra là xây dựng một Hà Nội không khói bụi, không ùn tắc và không tiếng ồn.

Chỉ thị 20 đặt ra ba mốc thực hiện chính. Thứ nhất, đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Tiếp theo, từ ngày 1/1/2028, không chỉ mở rộng đến Vành đai 2 mà còn hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. Cuối cùng, từ năm 2030, sẽ tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Để đảm bảo tính khả thi, chỉ thị giao nhiệm vụ cho Hà Nội phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức thực hiện đồng bộ.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Gần 400 xe buýt điện đã được đưa vào vận hành. Dự kiến đến năm 2030, toàn bộ xe buýt trong thành phố sẽ được điện hóa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, tuyến metro số 2A Cát Linh – Hà Đông đã đi vào hoạt động và phục vụ hơn 15 triệu lượt khách trong 2 năm qua. Dự kiến tuyến Nhổn – ga Hà Nội sẽ hoàn thành vào năm 2026, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân di chuyển.

Nếu tổ chức thực hiện tốt, Hà Nội không chỉ trở thành hình mẫu về đô thị xanh trong nước mà còn đóng góp thiết thực vào cam kết khí hậu toàn cầu của Việt Nam. Việc chuyển đổi sang các phương tiện giao thông xanh không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn cải thiện chất lượng sống của người dân. Dù còn nhiều vấn đề cần phải thảo luận và cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình thực hiện, nhưng Hà Nội đang bước vào một ‘bước ngoặt xanh’ – một hướng đi đầy khó khăn nhưng cũng đầy hy vọng cho tương lai.

Hà Nội đang lên kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong nội đô và chuyển đổi sang xe điện như một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, nhiều người bày tỏ sự băn khoăn về khả năng hệ thống điện sẽ chịu tải khi số lượng xe máy điện tăng lên.

Các chuyên gia cho rằng, để chuyển đổi xanh từ xe chạy nhiên liệu hóa thạch sang xe điện, Hà Nội cần có các giải pháp tổng thể. Điều này bao gồm hỗ trợ tiền cho người dân, xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiệu quả và đầu tư vào trạm sạc phủ rộng. TS Đào Nhật Đình, một chuyên gia độc lập về môi trường, đánh giá cao chỉ đạo của Thủ tướng, cho rằng đây là một bước đi phù hợp với xu hướng chung của cả nước trong việc giải quyết vấn đề môi trường.

TS Đào Nhật Đình cũng chỉ ra rằng Hà Nội cần chuẩn bị đủ ba điều kiện về hạ tầng để thực hiện chuyển đổi sang xe điện. Thứ nhất, về điện, chuyên gia này cho rằng xe máy điện không cần sạc hàng ngày và hệ số trùng lặp sạc là rất thấp. Ông đưa ra công thức tính và cho biết công suất tiêu thụ điện của Hà Nội là 5000 MW, trong khi công suất cho xe máy điện ở vành đai 1 chỉ vào khoảng 1000 MW. “Như vậy, 18 MW cho xe máy điện không đáng sợ”, ông nhấn mạnh.

Về hiện trạng giao thông, TS Đào Nhật Đình nhận định giao thông Hà Nội chưa sẵn sàng cho xe máy điện. Ông gợi ý rằng chỉ cần nhìn sang Trung Quốc, một nước láng giềng, để hiểu về hạ tầng giao thông cho xe máy điện. Cuối cùng, ông cũng đề cập đến vấn đề đất để làm chỗ sạc công cộng và bãi xe công cộng, cho biết một xe máy điện cần 2 giờ để sạc trong khi mua xăng chỉ mất 5 phút.

TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá việc bỏ xe máy xăng là một bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, mặc dù đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí.

TS Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải, cho rằng ô nhiễm môi trường ở Hà Nội và TP.HCM đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Ông nhấn mạnh rằng cả xe máy và ô tô đều là tác nhân gây ô nhiễm không khí, nhưng để giải quyết vấn đề này cần một chính sách đồng bộ, dài hơi và mang tính thực tiễn.

Ông Nguyễn Anh Quân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, cho rằng chỉ thị 20 mang tính cấp bách bởi trong thời gian vừa qua, đặc biệt là 2 năm trở lại đây, hệ thống quan trắc và các công cụ đánh giá đã được áp dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo để đánh giá và cập nhật thường xuyên và chính xác đến từng khu vực.

Hà Nội đã thành lập tổ liên ngành để chuyển đổi sang xe điện và xây dựng trạm sạc. Đây là một bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong nội đô và chuyển đổi sang xe điện, hướng tới mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.