Ngân hàng Thế giới (World Bank) vừa đưa ra khuyến nghị quan trọng liên quan đến việc phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Theo đó, tổ chức này đề xuất một lộ trình hai giai đoạn nhằm đảm bảo quá trình phân bổ quyền đầu tư vào lĩnh vực đầy tiềm năng này được thực hiện một cách hiệu quả và minh bạch.

Giai đoạn đầu tiên được gọi là ‘Cửa sổ mở’ (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất các khu vực mà họ cho là phù hợp để khảo sát và phát triển điện gió ngoài khơi. Ở giai đoạn này, Nhà nước sẽ tiến hành xem xét các đề xuất dựa trên một loạt tiêu chí rõ ràng, bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm kỹ thuật cũng như khả năng triển khai dự án của các nhà đầu tư. Việc áp dụng cơ chế ‘Cửa sổ mở’ cho phép thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường điện gió ngoài khơi, tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành công nghiệp này trong giai đoạn ban đầu.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả cao hơn trong việc phân bổ nguồn tài nguyên, giai đoạn thứ hai sẽ chuyển sang cơ chế ‘Đấu thầu cạnh tranh’ (competitive auction). Ở giai đoạn này, sau khi đã xây dựng xong quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể. Thông qua quá trình đấu thầu cạnh tranh, nhà đầu tư có đề xuất giá điện thấp nhất kèm theo các điều kiện kỹ thuật phù hợp sẽ được lựa chọn. Cơ chế đấu thầu cạnh tranh không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà đầu tư, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế của các dự án điện gió ngoài khơi.

Việc triển khai lộ trình hai giai đoạn này được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam khai thác hiệu quả tiềm năng điện gió ngoài khơi, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững. Đồng thời, khuyến nghị của World Bank cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng một khung khổ pháp lý và quy định rõ ràng, minh bạch để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực điện gió ngoài khơi.

Để biết thêm thông tin chi tiết về khuyến nghị của World Bank, vui lòng tham khảo trang web chính thức của Ngân hàng Thế giới.

Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, với tiềm năng to lớn về điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng này, cần một hành lang pháp lý toàn diện và thống nhất, đáp ứng tốc độ phát triển và sự phức tạp ngày càng tăng của các loại hình điện mới.

Theo các đánh giá, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Về điện gió, Việt Nam được Ngân hàng Thế giới đánh giá là có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW.

Tuy nhiên, các chính sách liên quan đến năng lượng tái tạo hiện nay đang phân tán ở nhiều luật, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các rào cản khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và hay thay đổi, khiến rủi ro tài chính tăng cao. Hệ thống truyền tải chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo.

Nhìn ra thế giới, các quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm, tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường, mà còn là lời cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng, để phát triển năng lượng tái tạo, cần phải tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo, vừa bảo đảm nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, vừa thúc đẩy cạnh tranh minh bạch, chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết, giúp giải quyết những bất cập, chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không những giải quyết bài toán chính sách mà còn là hiện thực hoá quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây cũng là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Thông tin mới nhất về vấn đề này sẽ được cập nhật liên tục trên các trang thông tin điện tử của Việt Nam.