Alisa Phạm, một du học sinh Việt Nam 15 tuổi, đang chuẩn bị tham dự lễ tốt nghiệp với tư cách là sinh viên người Việt trẻ tuổi nhất nhận bằng cử nhân trong lịch sử giáo dục New Zealand. Cô bé đã hoàn thành chương trình cử nhân ngành nghiên cứu truyền thông tại Trường Đại học Công nghệ Auckland (AUT) và hiện đang theo đuổi hai chương trình thạc sĩ cùng lúc.

Trong thời gian tới, Alisa Phạm dự kiến sẽ hoàn thành chương trình thạc sĩ ngành nghiên cứu triết học về trí tuệ nhân tạo (AI) tại AUT vào cuối năm nay và thạc sĩ ngành tâm lý học của Đại học Harvard (Mỹ) vào năm 2026. Thành tích học tập ấn tượng của cô đã giúp Alisa Phạm trở thành người Việt duy nhất được vinh danh trong top 100 Thần đồng trẻ toàn cầu 2025 (Global Child Prodigy Awards – GCPA 2025) trong lĩnh vực giáo dục.

Hiện tại, Alisa Phạm đang nghiên cứu về AI, tâm lý học, truyền thông và an ninh mạng. Ngoài ra, cô cũng đang làm trợ lý nghiên cứu cùng giảng viên Jennie Watts tại AUT. Nói về định hướng học tập của mình, Alisa Phạm cho biết cô xác định lĩnh vực tri thức, phân tích mọi khía cạnh, luôn đặt câu hỏi đa chiều, phản biện và tìm ra giải pháp mới, ứng dụng kiến thức vào quá trình học tập lẫn sinh hoạt.

Cô cũng muốn chia sẻ với các bạn học sinh đồng trang lứa trong nước các phương pháp học tập, sự độc lập trong tư duy cùng những kỹ năng mềm. Alisa Phạm tin rằng việc học tập và phát triển suốt đời là chìa khóa để đạt được thành công. Bên cạnh việc học tập, Alisa Phạm còn quan tâm đến vấn đề môi trường. Cô đã kiến tạo Ozone Points, một nền tảng trực tuyến giúp trẻ em, phụ huynh và mọi người tiếp cận, tham gia đăng ký trồng cây, giữ gìn môi trường thiên nhiên, góp phần hạn chế tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu.

Alisa Phạm chia sẻ rằng cô muốn theo đuổi việc học tập suốt đời và không ngừng phát triển. Cô tin rằng sức mạnh lớn nhất của chúng ta là đoàn kết và thấu hiểu lẫn nhau để hướng tới tương lai bền vững, hạnh phúc cho tất cả mọi người. Với những thành tích học tập ấn tượng và đóng góp của mình, Alisa Phạm đã trở thành một hình tượng cảm hứng cho nhiều bạn trẻ Việt Nam.

Thông tin về Trường Đại học Công nghệ Auckland và Đại học Harvard cũng như các chương trình học tập và nghiên cứu của Alisa Phạm tại hai trường đại học hàng đầu này đã chứng minh sự nỗ lực và đam mê học tập của cô.

Không chỉ là một du học sinh xuất sắc, Alisa Phạm còn là một tấm gương sáng cho các bạn trẻ Việt Nam, chứng minh rằng với sự nỗ lực và đam mê, chúng ta có thể đạt được những thành tích ấn tượng trong học tập và cuộc sống.

Một nghiên cứu gần đây của nhà nghiên cứu Frank J. Sulloway thuộc Đại học Harvard đã đi sâu vào mối quan hệ giữa thứ tự sinh và đặc điểm tính cách của hàng nghìn cá nhân. Kết quả thu được chỉ ra rằng những người con cả trong gia đình thường có xu hướng trở nên cầu toàn, có tổ chức, thích kiểm soát và có tính cách nghiêm túc hơn so với các em út của họ. Những đặc điểm này được cho là phổ biến ở các nhà lãnh đạo.

Theo Sulloway, việc trở thành con cả thường đi kèm với một mức độ trách nhiệm và kỳ vọng cao hơn từ phía bố mẹ. Điều này đã giúp họ hình thành một lối sống có trách nhiệm, tuân thủ các quy tắc và có khả năng kiểm soát bản thân tốt hơn từ sớm. Khi trưởng thành, họ có xu hướng đảm nhận các vị trí lãnh đạo trong công việc. Sulloway cho rằng những vai trò lãnh đạo này không chỉ dừng lại ở lĩnh vực kinh doanh mà còn trong nhiều lĩnh vực khác.

Một số nghiên cứu tiếp theo đã củng cố quan điểm của Sulloway. Một khảo sát được thực hiện bởi CareerBuilder (Mỹ) chỉ ra rằng con cả chiếm tỷ lệ cao nhất trong nhóm làm quản lý, điều hành. Tương tự, tại Anh, một cuộc khảo sát của YouGov cũng ghi nhận tỷ lệ người tự mô tả bản thân là ‘nghiêm túc, có định hướng rõ ràng’ cao nhất rơi vào nhóm con đầu lòng. Điều này gợi ý rằng có thể có một mối liên hệ nhất định giữa thứ tự sinh và định hướng nghề nghiệp cũng như tính cách của một người.

Nhiều người thành công trong giới công nghệ và chính trị cũng là con cả, bao gồm những cái tên nổi bật như Jeff Bezos – nhà sáng lập Amazon, Elon Musk – CEO Tesla và SpaceX, và Angela Merkel – cựu Thủ tướng Đức. Những ví dụ này cho thấy rằng việc là con cả có thể đi kèm với một số đặc điểm và cơ hội nhất định mà giúp họ đạt được thành công.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo không nên tuyệt đối hóa vai trò của thứ tự sinh trong việc định hình tính cách và thành công của một người. TS Kevin Leman, một nhà tâm lý học, cho rằng cách bố mẹ đối xử và môi trường giáo dục mới là những yếu tố có ảnh hưởng rõ ràng nhất đến tính cách của một người. Quan điểm này gợi ý rằng thành công và tính cách của một cá nhân không chỉ phụ thuộc vào thứ tự sinh mà còn vào nhiều yếu tố khác.

Vì thế, dù là con cả hay con út, điều quan trọng không phải là bạn sinh thứ mấy, mà là bạn đã lớn lên như thế nào. Môi trường, cách giáo dục và kinh nghiệm sống có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của mỗi người. Do đó, mỗi cá nhân, bất kể thứ tự sinh, đều có cơ hội để phát triển và thành công dựa trên nỗ lực và định hướng của bản thân.