Chính phủ Việt Nam vừa ban hành một quyết định quan trọng nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng, Nhà nước bằng cách tăng cường liên thông và đồng bộ dữ liệu. Quyết định này không chỉ tập trung vào việc xây dựng hạ tầng kết nối hiện đại mà còn đảm bảo an toàn thông tin mạng và bảo vệ bí mật nhà nước trong quá trình liên thông và đồng bộ dữ liệu.

Mục tiêu chính của quyết định này là tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ và đồng bộ hóa dữ liệu giữa các cơ quan Đảng, Nhà nước thông qua các nền tảng chia sẻ dùng chung. Điều này kỳ vọng sẽ tăng cường hiệu quả trong hoạt động chuyển đổi số và cải thiện chất lượng dịch vụ công được cung cấp cho người dân. Bằng cách xây dựng và phát triển hạ tầng công nghệ thông tin một cách đồng bộ và hiện đại, các cơ quan có thể tận dụng tối đa lợi ích của dữ liệu để phục vụ công việc.

Quyết định nêu rõ các yêu cầu kỹ thuật đối với hạ tầng kết nối Mạng truyền số liệu chuyên dùng. Cụ thể, các yêu cầu bao gồm việc đầu tư và phát triển hạ tầng theo hướng hiện đại, tiên tiến và thống nhất. Một trong những yêu cầu quan trọng là kết nối với tối thiểu hai kênh truyền cáp quang theo hai hướng vật lý khác nhau với thiết bị kết nối có giao diện bảo đảm băng thông rộng và tốc độ cao. Điều này đảm bảo rằng hệ thống có thể hoạt động ổn định và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu về tốc độ và dung lượng dữ liệu ngày càng tăng.

Bên cạnh đó, quyết định cũng đặt ra yêu cầu về bảo đảm an toàn thông tin mạng và bảo vệ bí mật nhà nước trong hoạt động liên thông và đồng bộ dữ liệu. Các hệ thống thông tin và trung tâm dữ liệu tham gia vào quá trình này phải được phê duyệt cấp độ an toàn hệ thống thông tin và triển khai đầy đủ các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin. Điều này bao gồm việc áp dụng các công nghệ bảo mật hiện đại, thường xuyên cập nhật và nâng cấp hệ thống để đối phó với những rủi ro và mối đe dọa an ninh mạng.

Hoạt động liên thông và đồng bộ dữ liệu cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước và cơ yếu. Dữ liệu thuộc bí mật nhà nước khi được liên thông và đồng bộ phải được phân loại, mã hóa bằng giải pháp bảo mật cơ yếu theo đúng cấp độ bí mật. Việc này giúp đảm bảo rằng thông tin nhạy cảm được bảo vệ một cách hiệu quả và giảm thiểu rủi ro lộ lọt thông tin.

Tóm lại, quyết định này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số của các cơ quan Đảng, Nhà nước. Thông qua việc liên thông và đồng bộ hóa dữ liệu, các cơ quan có thể tăng cường hiệu quả hoạt động và cải thiện chất lượng dịch vụ công phục vụ người dân. Đồng thời, quyết định cũng thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc đảm bảo an toàn thông tin mạng và bảo vệ bí mật nhà nước trong thời kỳ chuyển đổi số.

Thị trường tiền mã hóa gần đây đang có những dấu hiệu tích cực với sự tăng giá của Bitcoin. Tuy nhiên, đi cùng với đó là một xu hướng tội phạm mới đang nổi lên và gây ra nhiều mối quan ngại cho sự an toàn của các nhà đầu tư. Hình thức tấn công vật lý nhằm chiếm đoạt ví điện tử cá nhân đang ngày càng lan rộng.

Không giống như các vụ lừa đảo công nghệ cao thường thấy, hình thức tội phạm này diễn ra ngoài đời thực và đe dọa trực tiếp đến sự an toàn của các nhà đầu tư. Những kẻ phạm tội thường theo dõi và khống chế nạn nhân, buộc họ phải tiết lộ thông tin truy cập vào ví kỹ thuật số của mình. Nguy hiểm hơn, một số vụ việc còn liên quan đến bạo lực.

Các chuyên gia an ninh blockchain đang lên tiếng cảnh báo về làn sóng tấn công ‘ví lạnh ngoài đời’ này. Chuyên gia Dmitry Mishunin nhận định rằng những chiếc ví cá nhân giờ đây không chỉ là mục tiêu của những kẻ hacker mà còn trở thành đích đến của các băng nhóm có tổ chức. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa đang có xu hướng tăng giá.

Các tội phạm thường sử dụng các công cụ phân tích giao dịch blockchain để xác định những ví điện tử có số dư lớn. Sau đó, chúng có thể theo dõi và giám sát nạn nhân thông qua mạng xã hội và thực địa để tìm ra địa chỉ thực sự của họ. Khi có cơ hội, các đối tượng này sẽ tiến hành tấn công, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền hoặc tiết lộ cụm từ khôi phục ví.

Nhiều vụ việc nghiêm trọng đã được ghi nhận tại các quốc gia như Tây Ban Nha, Anh và Mỹ, với nhiều nạn nhân là nhà đầu tư cá nhân không có biện pháp bảo vệ thích hợp và dễ bị lộ thông tin qua các giao dịch công khai.

Để phòng tránh những rủi ro này, các chuyên gia an ninh mạng đã đưa ra lời cảnh báo cho người dùng. Họ nên giữ kín thông tin về tài sản kỹ thuật số của mình, tránh chia sẻ thông tin về số dư ví, vị trí hoặc thói quen giao dịch trên mạng. Ngoài ra, việc chia nhỏ tài sản ra nhiều ví và duy trì các biện pháp ẩn danh khi giao dịch cũng được coi là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Khi tội phạm mạng ngày càng có xu hướng thay đổi để thích nghi với tình hình, nhà đầu tư không chỉ cần bảo mật kỹ thuật số mà còn phải chủ động bảo vệ sự an toàn cá nhân của mình trong đời sống thực.

Một nhà nghiên cứu bảo mật vừa đưa ra cảnh báo rằng thế hệ phần mềm độc hại tiếp theo có thể đang ẩn mình trong chính các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là trong các ứng dụng được người dùng tin tưởng. Thay vì tập trung vào các cuộc tấn công tức thời bằng AI, chuyên gia bảo mật Hariharan Shanmugam cho rằng mã độc có thể lặng lẽ ẩn náu trong các mô hình AI như công cụ Core ML của Apple.

tại hội nghị bảo mật Black Hat USA 2025 vào ngày 7 tháng 8, ông sẽ trình bày nghiên cứu về cách các mô hình AI có thể bị ‘vũ khí hóa’ mà không cần đến lỗ hổng phần mềm. Vấn đề nằm ở chỗ phần lớn các công cụ bảo mật hiện nay không được thiết kế để quét sâu vào bên trong mô hình học máy hoặc thư viện AI, nơi mà mã độc có thể bị giấu kín trong hình ảnh hoặc tệp âm thanh.

Shanmugam đã phát triển một framework tấn công có tên MLArc, sử dụng chính các thành phần học máy của Apple để thực hiện kiểm soát và ra lệnh (Command & Control – C2). Bằng cách tận dụng Core ML, Vision (xử lý ảnh) và AVFoundation (xử lý âm thanh), mã độc có thể ẩn mình dưới dạng dữ liệu hợp pháp, lọt qua mọi hệ thống kiểm tra và thậm chí được kích hoạt mà không để lại dấu vết nào rõ ràng.

Điều đáng lo ngại là những cuộc tấn công như vậy không cần bất kỳ lỗi nào trong hệ thống Apple hay ứng dụng AI. Thay vào đó, kẻ tấn công có thể phát hành một ứng dụng AI ‘trông có vẻ hợp pháp’, được lưu hành công khai trên các kho phần mềm, nhưng bên trong lại chứa mã độc giấu kín. Khi ứng dụng chạy, payload độc hại sẽ được thực thi hoàn toàn trong bộ nhớ, tránh xa mọi bộ quét truyền thống.

Shanmugam cảnh báo rằng bất kỳ tổ chức nào cũng có thể trở thành nạn nhân nếu vô tình tích hợp một mô hình AI bị ‘nhiễm độc’. Đây là rủi ro nghiêm trọng trong chuỗi cung ứng phần mềm hiện đại, nơi AI ngày càng được dùng phổ biến trong ảnh, âm thanh, chatbot, và nhiều ứng dụng khác.

Ông gọi đây là một chiến thuật ‘nhóm đỏ’ nhằm giúp cộng đồng bảo mật nhận ra rằng mô hình AI không chỉ là dữ liệu thụ động, mà có thể trở thành kênh truyền tải dữ liệu nguy hiểm. Ông sẽ công bố các chỉ số xâm nhập (IoC) liên quan trong blog nghiên cứu của mình cùng thời điểm với buổi thuyết trình.

‘Thế hệ cấy ghép độc hại tiếp theo đang tìm nơi ẩn náu trong AI, và hiện tại chúng ta chưa đủ sẵn sàng để phát hiện,’ ông kết luận.

Một cuộc điều tra an ninh mạng gần đây đã tiết lộ những mối liên hệ đáng lo ngại giữa nhóm tin tặc APT39, được cho là có sự hậu thuẫn của chính quyền Iran, và công ty an ninh mạng Amnban. Vụ việc này đã gây ra một làn sóng lo ngại trên toàn cầu về các hoạt động gián điệp mạng có tổ chức, đe dọa đến an toàn hàng không và bảo mật cá nhân.

Được thành lập vào năm 2018, Amnban ban đầu quảng bá là đơn vị chuyên về thử nghiệm xâm nhập và tư vấn bảo mật hợp pháp. Tuy nhiên, dữ liệu bị rò rỉ gần đây đã cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác: công ty này bị cáo buộc là vỏ bọc cho nhóm APT39 (còn gọi là Chafer), chuyên thu thập thông tin tình báo mạng cho Bộ Tình báo Iran (MOIS). Các tài liệu bị đánh cắp cho thấy Amnban đã trực tiếp vận hành các chiến dịch thu thập dữ liệu nhạy cảm như hộ chiếu, địa chỉ, ảnh chân dung và thông tin liên hệ của hàng triệu hành khách hàng không trên toàn thế giới.

Những dữ liệu này có thể bị sử dụng để theo dõi, đánh cắp danh tính, thậm chí phục vụ mục đích vi phạm nhân quyền. Một số nhân vật chủ chốt của công ty Amnban đã bị nêu tên, bao gồm CEO Behnam Amiri, người từng bị tình báo quốc tế cảnh báo, và Ali Kamali, hacker từng bị FBI trừng phạt vì các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng của Mỹ. Ngoài ra, đặc vụ Hamed Mashayekhi của MOIS cũng được cho là thường xuyên lui tới trụ sở Amnban.

Amnban đã tiến hành do thám hàng loạt hãng hàng không như Emirates, Qatar Airways, Turkish Airlines, Etihad, Kenya Airways… cùng các công ty vận chuyển lớn như FedEx, DHL, USPS, và cả các thực thể của Nga. Dữ liệu cho thấy các chiến dịch có quy mô lớn, có tổ chức và nhắm đến cả đồng minh lẫn đối thủ của Iran. Không dừng lại ở đó, nhóm còn nhắm đến sàn giao dịch tiền số như KuCoin, Binance, CoinSwitch… bằng cách sử dụng kỹ thuật xã hội tinh vi như tạo hồ sơ giả trên LinkedIn để lừa đảo nhân viên, dụ họ cài mã độc, hoặc thu thập thông tin hệ thống qua các liên kết theo dõi.

Hạ tầng hỗ trợ chiến dịch này bao gồm hàng trăm máy chủ ảo và hệ thống gửi email giả mạo được phân bố toàn cầu, cho phép vận hành liên tục các hoạt động lừa đảo, đánh cắp dữ liệu, kiểm soát từ xa, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh hàng không và mạng lưới tài chính quốc tế. Sự cố này là lời cảnh báo mạnh mẽ về rủi ro đến từ các hoạt động gián điệp mạng do nhà nước tài trợ.

Các tổ chức hàng không, công nghệ và tài chính cần khẩn cấp đánh giá lại hệ thống bảo mật, trong khi cộng đồng quốc tế cần phối hợp hành động để đối phó với những mối đe dọa có tổ chức như APT39. Để có thể ngăn chặn những hoạt động này, các bên liên quan cần tăng cường hợp tác và chia sẻ thông tin về các mối đe dọa an ninh mạng.

Hơn nữa, cần thiết phải có các biện pháp cụ thể để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu nhạy cảm của người dùng. Các công ty và tổ chức cần ưu tiên đầu tư vào các giải pháp bảo mật để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng. Sự phối hợp giữa các quốc gia và tổ chức sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong việc đối phó với những thách thức an ninh mạng.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân.

Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.

Xem thêm thông tin tại: https://www.vietnamnet.vn

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai các giải pháp trọng tâm để thúc đẩy sự phát triển của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đặc biệt, cần có những chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút và giữ chân nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Mục tiêu là để họ có thể triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế. Đây là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam nâng cao năng suất lao động, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế.

Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại và bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên. Cụ thể, thể chế, cơ chế và chính sách hiện hành chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước. Thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu cho bộ ngành, cơ quan và địa phương mình. Cơ sở dữ liệu phải bảo đảm các tiêu chí “đúng – đủ – sạch – sống” để có thể phục vụ tốt cho công tác quản lý và phát triển. Đồng thời, cần khẩn trương thiết lập công cụ quản lý trực quan và hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá hiệu quả của các nhiệm vụ được giao.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Điều này giúp thu hút và giữ chân những người có tài năng và kinh nghiệm, tạo điều kiện để họ triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Cụ thể, Đề án 06 cần tập trung hoàn thành 40/61 tiện ích và giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế và nhà thuốc để tích hợp đồng bộ trên VNeID. Nghiên cứu và xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID để tạo ra một hệ thống dữ liệu đồng bộ và hiệu quả.

Thủ tướng hy vọng rằng với những giải pháp quyết liệt và đồng bộ, Việt Nam sẽ đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Từ đó, đất nước sẽ nâng cao năng suất lao động, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế.