Du lịch mạo hiểm đang trở thành một trong những hình thức du lịch được ưa chuộng nhất trên thế giới, với tốc độ phát triển nhanh chóng và mang lại lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc phát triển loại hình du lịch này đang diễn ra một cách nóng vội và đã xảy ra nhiều tai nạn đáng tiếc.

Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho biết, nước ta có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch mạo hiểm nhờ địa hình đa dạng gồm núi, biển, rừng và hệ thống sông suối phong phú. Các loại hình du lịch mạo hiểm đang được khai thác nhiều tại Việt Nam bao gồm trekking, leo núi, dù lượn, khám phá hang động, lặn biển… Tuy nhiên, gần đây, một số vụ tai nạn liên quan đến du lịch mạo hiểm đã xảy ra, gây lo ngại về vấn đề quản lý, vận hành, cứu hộ, cứu nạn khi du khách gặp rủi ro, sự cố.

Điển hình như vụ một du khách tại TP. Hồ Chí Minh bị rơi xuống rừng rậm rạp và tử vong khi tham gia trải nghiệm bay dù lượn tại bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng. Trước đó, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khác đã xảy ra như du khách nước ngoài tử nạn khi khám phá thác Datanla tại Lâm Đồng năm 2016, du khách Ba Lan và hướng dẫn viên người Việt thiệt mạng vì tham gia trò chơi mạo hiểm tại thác Hang Cọp, Đà Lạt năm 2017…

Các chuyên gia cho rằng, để đảm bảo an toàn cho du khách, cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần tổ chức khảo sát, đánh giá, quy hoạch lại những điểm du lịch mạo hiểm, đồng thời ban hành các quy định cụ thể về quản lý, tổ chức kinh doanh dịch vụ trong du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, cho rằng các đơn vị được cấp phép kinh doanh, tổ chức du lịch mạo hiểm cần phải có năng lực tổ chức, đào tạo đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên các kỹ năng đặc thù về xử lý tình huống, cứu hộ… Ông cũng nhấn mạnh rằng, việc đảm bảo an toàn cho du khách là yếu tố quan trọng hàng đầu trong phát triển du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, cũng cho rằng, mặc dù du lịch mạo hiểm được ưa chuộng trên thế giới và có tốc độ phát triển rất nhanh, mang lại lợi nhuận rất lớn, nhưng việc phát triển loại hình này tại các địa phương ở Việt Nam còn nóng vội và đã xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Ông đề xuất cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc.

Liên quan đến hoạt động du lịch mạo hiểm, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, đã yêu cầu các địa phương, đơn vị siết chặt quy trình quản lý; thường xuyên có cảnh báo thiên tai, thời tiết; nâng cao kỹ năng cứu hộ bảo đảm an toàn cho du khách. Ông cũng nhấn mạnh rằng, việc đảm bảo an toàn cho du khách là trách nhiệm của các địa phương, đơn vị kinh doanh du lịch mạo hiểm.

Trước những tai nạn đáng tiếc xảy ra gần đây, các cơ quan chức năng đang tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động du lịch mạo hiểm trên toàn quốc. Đồng thời, các chuyên gia cũng kêu gọi du khách cần cẩn thận, kỹ càng khi tham gia các hoạt động du lịch mạo hiểm, đảm bảo có đủ kỹ năng, kinh nghiệm và trang thiết bị cần thiết để đảm bảo an toàn cho bản thân.

Tóm lại, du lịch mạo hiểm là một hình thức du lịch thú vị và hấp dẫn, nhưng việc phát triển loại hình này tại Việt Nam cần được thực hiện một cách thận trọng và đảm bảo an toàn cho du khách. Các cơ quan chức năng, đơn vị kinh doanh du lịch mạo hiểm cần tăng cường công tác quản lý, đảm bảo chất lượng dịch vụ và an toàn cho du khách.

Sau sự cố lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long vào ngày 19/7, Sở Du lịch Quảng Ninh đã gửi lời nhắn nhủ đến cộng đồng, bày tỏ mong muốn ngành du lịch tỉnh tiếp tục nhận được sự ủng hộ của người dân. Sự việc này được xem là một sự cố hiếm có, chưa từng xảy ra trong nhiều chục năm qua và không liên quan đến diễn biến cũng như tác động của bão Wipha.

Sự cố này đã đặt ra nhiều câu hỏi về công tác quản lý, kiểm duyệt tàu cũng như mức độ đảm bảo an toàn cho du khách. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã nhận định sự cố này là đặc biệt và đã tập trung nguồn lực để đầu tư, phát triển đội tàu du lịch vượt mức các tiêu chuẩn an toàn theo quy chuẩn quốc gia. Đồng thời, cơ quan này cũng ban hành các quy định về quản lý, vận hành, giám sát phương tiện thủy nội địa nói chung và tàu du lịch trên vịnh Hạ Long nói riêng theo các cấp độ cảnh báo thời tiết.

Sau sự việc, Sở đã tập trung rà soát, hoàn thiện quy trình dự báo, cảnh báo và khả năng cứu hộ. Sở cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp du lịch Quảng Ninh tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ, đổi mới sản phẩm, đào tạo đội ngũ nhân viên, đặc biệt là tuân thủ nghiêm quy trình đảm bảo an toàn cho du khách.

Bước vào mùa cao điểm du lịch hè, Sở hy vọng du khách, doanh nghiệp du lịch trong nước và quốc tế tiếp tục quan tâm, ủng hộ đối với du lịch Hạ Long, trải nghiệm cảnh quan tuyệt đẹp của Di sản – Kỳ quan thế giới cũng như những dịch vụ du lịch đẳng cấp, độc đáo với sự cầu thị cao của ngành du lịch Quảng Ninh.

Trước đó, vào ngày 19/7, một vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã gây chú ý của dư luận. Sự cố này đã đặt ra nhiều câu hỏi về công tác quản lý và đảm bảo an toàn cho du khách. Sở Du lịch Quảng Ninh đã ngay lập tức vào cuộc và thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn cho du khách và ngăn chặn sự cố tương tự xảy ra trong tương lai.

Hiện nay, ngành du lịch Quảng Ninh đang tích cực triển khai các giải pháp để nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo an toàn cho du khách. Với sự ủng hộ của người dân và du khách, ngành du lịch Quảng Ninh hy vọng sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của Việt Nam.

Sự cố lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 trên vùng biển Quảng Ninh mới đây đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đặt ra vấn đề cấp thiết về việc cần có các biện pháp ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Vào ngày 19/7, tàu Vịnh Xanh58 chở theo 46 hành khách và 3 thuyền viên đã rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh lúc 12h55. Tuy nhiên, chỉ 35 phút sau, khi tàu gần đến hang Đầu Gỗ, cơn dông gió lớn đã khiến tàu bị lật, và tất cả người trên tàu rơi xuống biển. Đến 14h05 cùng ngày, tàu đã mất kết nối GPS.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cơn dông vào chiều ngày 19/7 đã quét rất mạnh từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ, không phải do ảnh hưởng của bão số 3. Đây là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã có cảnh báo dông lốc vào thời điểm tàu Vịnh Xanh58 rời bến được hơn 30 phút.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Lê Tuấn Anh đã nhận định vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch. Ông Cao Lê Tuấn Anh cũng lưu ý không chủ quan, lơ là; sự việc lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn. Trong đó, cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, đối với sự việc này cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Còn đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

TS Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, cho rằng vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ rằng cần một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ thời 4.0. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách. TS. Phạm Hà cũng lưu ý, loại tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Bởi loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật.

Từ vụ việc này, có thể thấy rằng công tác phòng ngừa và ứng phó với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra cần được chú trọng hơn nữa. Các cơ quan chức năng cần phải có những biện pháp cụ thể để đảm bảo an toàn cho du khách, cũng như nâng cao năng lực ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Bên cạnh đó, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các đơn vị kinh doanh du lịch để đảm bảo an toàn cho du khách và phát triển du lịch bền vững.

Sau vụ lật tàu du lịch tại vịnh Hạ Long, các chuyên gia từ Đại học RMIT Việt Nam đã lên tiếng về vấn đề an toàn du lịch. Chiều ngày 23.7, Tiến sĩ Joe Othman, giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, cho biết rằng sự cố vừa xảy ra là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho ngành du lịch về việc nâng cao an toàn nhằm khôi phục niềm tin cho du khách và công chúng.

Những sự cố như vậy thường gây ra một loạt cảm xúc phức tạp như sợ hãi, lo lắng, buồn bã… không chỉ với du khách mà cả với chủ tàu. Lượng khách du lịch cũng được dự báo sẽ sụt giảm phần nào đó, kéo theo đó là thu nhập của người dân địa phương cũng bị ảnh hưởng. Tiến sĩ Othman cho rằng, Hạ Long là một địa phương không đông dân, nơi mọi người thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì thế, các đơn vị kinh doanh du lịch có thể cảm nhận được nỗi đau tập thể và trách nhiệm cộng đồng.

Thạc sĩ Lê Huy Hoàng, bộ môn Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam nhận định, các nghiên cứu về thảm họa hàng hải cho thấy cộng đồng địa phương có thể bị ảnh hưởng khi điểm đến du lịch bỗng trở thành nơi “tưởng niệm”. Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong cách nhìn nhận và đánh giá về mức độ an toàn của du khách.

Tiến sĩ Katrina Phillips, giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, phân tích rằng khi được chứng kiến hoặc nghe kể về một thảm họa như vụ việc ở vịnh Hạ Long, rủi ro vốn trừu tượng bỗng trở nên rất thật, điều đó làm tăng đáng kể mức độ cảnh giác và sợ hãi của du khách. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai, đặc biệt với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già, những người có xu hướng hủy hoặc hoãn chuyến đi sau các sự cố như vậy.

Tiến sĩ Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn Đại học RMIT Việt Nam, chia sẻ rằng đối với du khách nước ngoài, họ không quen thuộc với đặc điểm thời tiết nên có thể đánh giá thấp rủi ro và vẫn mạo hiểm tham quan, khám phá vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, trách nhiệm chính thuộc về các chủ tàu và cơ quan chức năng, không phải khách du lịch.

Để khôi phục lòng tin của công chúng và du khách, tiến sĩ Pang kêu gọi các chủ tàu phải quản lý nghiêm ngặt số lượng người trên tàu, đảm bảo đủ áo phao…. Đồng thời đề xuất cơ quan chức năng nên ban hành lệnh cấm toàn diện các hoạt động tàu thuyền khi thời tiết xấu, nhằm bảo vệ cả người dân địa phương lẫn du khách.

Bên cạnh việc tăng cường kiểm tra an toàn, đánh giá các chủ tàu thường xuyên và xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm từ cơ quan chức năng, các chiến dịch truyền thông giáo dục cộng đồng và thông tin dự báo thời tiết rõ ràng sẽ đóng vai trò then chốt. Tiến sĩ Pang cũng dẫn chứng thảm kịch chìm phà MV Sewol tại Hàn Quốc năm 2014 đã cướp đi 304 sinh mạng . Lúc đó, Hàn Quốc đã phản ứng bằng cách gây áp lực với các hiệp hội hàng hải, thành lập các tổ chức an toàn từ cơ sở và xây dựng văn hóa trách nhiệm.

Tiến sĩ Pang nhấn mạnh, Việt Nam có thể học tập cách làm của Hàn Quốc, chính quyền cần tăng cường xây dựng ý thức trách nhiệm chăm sóc hành khách đối với chủ tàu để lấy lại niềm tin từ người dân địa phương và khách du lịch, hướng đến tư duy vận hành an toàn và lấy khách hàng làm trọng tâm. Theo thời gian, những hành vi nguy hiểm sẽ bị loại bỏ, từ đó hình thành một ngành du lịch an toàn, bền vững, được vận hành theo những chuẩn mực tốt nhất và có trách nhiệm.