Luật An toàn thực phẩm đã có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý nhằm quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm thực hiện, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức và bất cập cần được giải quyết.
Một trong những vấn đề nổi bật là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra khó khăn trong việc phối hợp và xử lý các vi phạm. Hơn nữa, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh, trong khi nguồn lực con người và kinh phí lại hạn chế. Điều này dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức, không thực sự hiệu quả.
Một điểm yếu lớn khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm hiện nay là việc thiếu chú trọng vào hậu kiểm. Các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường, gây nguy hiểm cho sức khỏe của người tiêu dùng. Ngoài ra, việc quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang tích cực xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến, nhằm ngăn chặn những thông tin sai lệch và gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Dự thảo cũng đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Điều này thể hiện sự quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm sẽ góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và đảm bảo sự an toàn cho người tiêu dùng.
