Nghề mai táng, gắn liền với giây phút cuối cùng của cuộc đời con người, đã trải qua nhiều biến chuyển để thích nghi với nhu cầu và quan niệm của xã hội hiện đại. Tại TP.HCM, thành phố lớn nhất Việt Nam, những người làm nghề này đã và đang nỗ lực không ngừng để mang đến những dịch vụ tang lễ trọn vẹn và ý nghĩa.
Chúng tôi đã có cơ hội trò chuyện với chú Mười, một người đã gắn bó với nghề mai táng hơn nửa thế kỷ. Theo chú Mười, nghề mai táng thường bị quan niệm sai lầm là “dính âm khí”, khiến ít người dám theo đuổi, chỉ những người yêu nghề và coi đó là duyên mới có thể gắn bó lâu dài. Để tổ chức một tang lễ hoàn chỉnh, cần có một đội ngũ gồm hơn 20 người, bao gồm thợ khiêng quan tài, nhóm trang trí linh đường, đội nhạc lễ, và người tắm rửa thi hài, tẩm liệm.
Chú Mười cho biết, ngày nay, tang lễ đã có nhiều thay đổi. Người ta không còn muốn nhìn thấy không khí tang thương, âm u nữa, mà thay vào đó là những dịch vụ tang lễ hiện đại, tươm tất, và đỡ đau lòng hơn. Trang trí đám tang cũng đã thay đổi, với sự xuất hiện của lụa trắng, đèn vàng ấm, và hoa tươi xếp gọn, thay vì những tấm khăn trùm đỏ chót hay cờ phướn rườm rà như trước đây.
Từ năm 2000, TP.HCM đã bắt đầu có dịch vụ tang lễ kết hợp truyền thống và hiện đại. Trại hòm Phước Thiện Thọ của chú Mười là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực này. Họ cung cấp dịch vụ trọn gói, từ dựng rạp, cúng kiệu, phát tang, đến đưa đi hỏa táng, và thậm chí gửi tro vào chùa. Nhiều khách hàng chỉ cần gọi điện và nói: “Nhờ chú lo cho mẹ tui tươm tất”, và chú Mười hiểu rằng đó là niềm tin.
Làm nghề này lâu, chú Mười cũng tự khắc một chữ “tín” rất đậm trong lòng. Khi hỏi về những người đã bỏ nghề, chú Mười cười và nói: “Nhiều chứ, thấy xác chết, người ta hoảng; nhất là mấy vụ tai nạn, lửa cháy đen thui…, người yếu bóng vía chịu không nổi”. Cũng có người bỏ nghề vì sợ xui.
Tuy nhiên, chú Mười vẫn tin rằng, những người làm được, sống được, thì họ hiền lắm, biết thương người lắm. Nghề mai táng là nghề đưa tiễn cuối cùng, giúp một kiếp người đi qua, nhẹ nhàng, không vướng bận; để người ở lại thấy lòng mình yên hơn.
“Ai sinh ra trên đời rồi cũng có lúc phải rời đi. Chỉ mong khi nằm xuống, được người ta lo cho tươm tất. Vậy là đủ”, chú Mười nói, giọng chậm rãi. Nhìn lại, nghề mai táng đã trải qua nhiều thay đổi để phù hợp với nhu cầu của xã hội hiện đại. Tuy nhiên, sâu xa, nó vẫn là nghề đưa tiễn, gắn liền với giây phút cuối cùng của cuộc đời con người.
