Roi mây, một công cụ quen thuộc trong nhiều gia đình Việt Nam, từ lâu đã được xem là biểu tượng của sự kỷ luật và nghiêm khắc. Tuy nhiên, việc sử dụng roi mây như một phương pháp giáo dục đã gây ra nhiều cuộc tranh luận về tính hiệu quả và tác động lâu dài của nó đối với sự phát triển của trẻ em. Anh Thành, một người đàn ông 35 tuổi tại Hà Nội, đã chia sẻ về những trải nghiệm của mình khi lớn lên trong một gia đình có quy tắc nghiêm khắc và hiện đang tìm kiếm cách dạy con hiệu quả mà không cần sử dụng đến đòn roi.
Bà Hoàng Thu Huyền, thạc sĩ tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên, chỉ ra rằng nhiều phụ huynh đang cảm thấy bối rối về cách dạy con một cách hiệu quả. Theo bà, điều quan trọng là phải phân biệt giữa việc nuôi dạy con bằng kỷ luật, bằng bạo lực và để con tự do phát triển. Nuôi dạy con bằng cách cho phép trẻ tự do phát triển có thể dẫn đến việc trẻ thiếu kỹ năng tự kiểm soát, trong khi nuôi dạy bằng bạo lực có thể khiến trẻ sợ hãi và không hiểu đúng sai.
Bà Huyền cho rằng kỷ luật tích cực là cách tiếp cận tốt nhất trong việc giáo dục trẻ em. Cha mẹ cần xây dựng mối quan hệ với con dựa trên tình yêu thương và sự tôn trọng. Phụ huynh nên dành thời gian cho con, lắng nghe cảm xúc của con và cung cấp cho con những kỹ năng cần thiết, thay vì chỉ tập trung vào việc bắt lỗi. Khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ cần giúp con nhận ra sai lầm và dạy con cách điều hòa cảm xúc.
Để chuyển từ phương pháp dạy dỗ bằng roi vọt sang kỷ luật tích cực, bà Huyền khuyên cha mẹ nên bắt đầu bằng việc dừng lại và xin lỗi con về những hành vi gây tổn thương trước đây. Sau đó, cha mẹ cần xây dựng lại mối quan hệ an toàn với con và áp dụng các biện pháp kỷ luật tích cực. Việc chuyển đổi này không phải là dễ dàng, nhưng đó là món quà lớn nhất mà cha mẹ có thể trao cho con.
Mục tiêu của việc giáo dục không phải là tạo ra những đứa trẻ biết sợ, mà là những đứa trẻ có trách nhiệm, có cảm giác về giá trị bản thân, biết yêu thương và tự điều chỉnh trong cuộc sống. Cha mẹ cần hiểu rằng, việc áp dụng kỷ luật tích cực không chỉ giúp trẻ em phát triển một cách toàn diện mà còn giúp cha mẹ xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn với con. Thông qua việc lắng nghe và thấu hiểu con, cha mẹ có thể giúp con phát triển những kỹ năng cần thiết để thành công trong cuộc sống.
Chuyển đổi sang kỷ luật tích cực đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực từ cả cha mẹ và con. Tuy nhiên, với sự kiên nhẫn và tình yêu thương, cha mẹ có thể giúp con mình trở thành những cá nhân có trách nhiệm và tự tin. Và quan trọng hơn, cha mẹ cần nhớ rằng, việc giáo dục con không chỉ là trách nhiệm của một người, mà là của cả gia đình.
