Sự cố lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những lỗ hổng trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Mặc dù chỉ cách bờ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người đã gặp phải thời tiết xấu bất ngờ và bị lật giữa biển mà không hệ thống giám sát nào phát hiện ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được theo dõi qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn.
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với tất cả các tàu du lịch là điều bắt buộc. Tuy nhiên, vụ việc này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn làm bộc lộ những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số và công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng có thể được áp dụng trong những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng thực hiện việc số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải được tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và yếu tố “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc triển khai hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát đối với các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp mà còn cần khả năng ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Như vậy, vụ việc lật tàu Vịnh Xanh 58 là một bài học quý giá, đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư nhiều hơn vào việc xây dựng và hoàn thiện các hệ thống công nghệ thông tin, cũng như ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số vào thực tế. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn những tai nạn tương tự trong tương lai mà còn nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an toàn cho người dân và phát triển bền vững.
