Thủ đoạn lừa đảo mạo danh người thân đang diễn ra trên mạng xã hội, các đối tượng thường lợi dụng hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm, học tập xa nhà để lập tài khoản Facebook ảo. Sau đó, chúng sẽ nhắn tin cho người thân với nội dung bị bắt cóc, nhằm mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Các đối tượng thường chọn những người trẻ tuổi, xa gia đình và ít khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc ở đất nước khác, dễ bị “nhận diện nhầm” qua Facebook. Chúng sẽ tìm kiếm hình ảnh và thông tin công khai của một người, sau đó lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân. Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của nạn nhân.
Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: “Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài”, “Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép”, “Các bạn báo công an giải cứu mình”. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.
Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng tuyệt đối không chuyển tiền, không chia sẻ thông tin quan trọng khi nhận được yêu cầu từ tài khoản Facebook lạ dù mang tên hoặc ảnh quen thuộc. Để phòng tránh, hãy kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc: thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.
Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Mới đây, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin, vừa kịp thời hỗ trợ gia đình chị N.T.L thoát khỏi một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu. Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo người dùng cần nâng cao cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội, không cung cấp thông tin cá nhân cho các trang web không uy tín, thường xuyên kiểm tra và cập nhật các thông tin mới nhất về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo qua mạng, để người dân có thể phòng tránh và tố giác các hành vi lừa đảo.
